قدرت، نظم موجود و موازنه‌ در سیاست خارجی (بررسی مقایسه‌ای چین و ایران)

طی چند دهه اخیر، سیاست خارجی چین و ایران از توزیع قدرت در نظام بین‌الملل، هژمونی‌خواهی و یک‌جانبه‌گرایی قدرت مسلط انتقاد داشته‌اند، اما واکنش جامعه بین‌الملل نسبت به این دو کشور یکسان نبوده است. مسئله پژوهش حاضر این است که در عین نگرش انتقادی دو کشور به توزیع قدرت و نگرانی از رویکرد سلطه‌طلبی و یک‌جانبه‌گرایی قدرت مسلط، چه تفاوت‌های بین سیاست خارجی چین و ایران، در مورد مفهوم قدرت و فرایند قدرت‌یابی، نظم موجود، قدرت هژمون و موازنه گرایی در برابر آن بوده است که منجر به واکنش متفاوت در برابر آن‌ها شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش هرچند این دو کشور نسبت به توزیع قدرت و یک‌جانبه‌گرایی قدرت مسلط ناخرسند بوده‌اند، اما سیاست خارجی چین بر اساس نگرش انتقادی نرم (درون سیستمی)، با ماهیت ضد هژمونیک غیرمستقیم و پیگیری منابع مختلف قدرت (سخت و نرم) شکل‌گرفته است، درحالی‌که سیاست خارجی ایران در طی این سال‌ها بر نگرش انتقادی – انقلابی، رویکرد مقابله‌جویانه یا ضدهژمونیک مستقیم و منابع سخت‌افزاری قدرت استوار بوده است. روش پژوهش در این نوشتار، توصیفی – تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی است.

Power, Existing Order, and Balance in Foreign Policy (A Comparative Study of China and Iran)

In recent decades, SinoIranian foreign policy has criticized the distribution of power in the international system, hegemony, and the unilateralism of the dominant power, but the international community has not reacted in the same way. The problem of the present study is that while the two countries are critical of the distribution of power and concerned about the hegemonic approach and unilateralism of the dominant power, what are the differences between China and Iran foreign policy on the concept of power and the process of power, order, hegemony and balance ‌ Orientation against it has led to a different reaction to them. The research hypothesis is based on the fact that although the two countries were dissatisfied with the distribution of power and the unilateralism of the dominant power, China’s foreign policy is based on a soft critical attitude, with an indirect antihegemonic nature Has been formed, while Iran’s foreign policy over the years has been based on a criticalrevolutionary attitude, a direct confrontational or antihegemonic approach, and the hardware sources of power. The purpose of this study, in addition to comparing the foreign policy of China and Iran on the issues raised, is to provide lessons for foreign policy.