زیباشناسی بنیادی در فلسفۀ هیدگر و حکمت دائویی

زیباشناسی دائویی مبتنی بر نیروی خلاقانۀ دائو است که منشایی پیشاوجودشناختی دارد. زمینۀ خاستگاهی خلاقیت که از دائو ناشی می شود، شالودۀ هنر را در تفکر دائویی تشکیل می دهد. معنابخشی در هنر و زبان در اندیشۀ دائویی با ادراک دائو و یگانگی با آن میسر است. هیدگر در آثار متاخرش در تحلیل خویش از زبان، تفکر و شعر، مسائل زیباشناختی ویژه ای را مورد توجه قرار می دهد و بر درونی بودن تعلق تفکر و شاعری به یکدیگر تاکید می کند. به علاوه، هیدگر دائو را تفکری شاعرانه می شناسد و بر آن است که وقتی تفکر شاعرانه رخ می نماید، وجود و اندیشه یکی و همان می شوند. در اندیشۀ دائویی، این همانی تفکر و شعر، عدم تمایزی زیباشناختی است که در ادبیات دائوییسم، هوان چِن (huan chen) خوانده می شود. تا زمانی که شاعر خود را با حقیقت عینی چیزها کاملاً یکی نداند، خودآگاهی شاعرانه تحقق نمی یابد و این همانا تفکر شاعرانه با تجربۀ مقدم بر وجودشناسی است که هیدگر بدان دست یافته بود. این مقاله در پی پاسخ گویی به این پرسش است که حس استحسانی در اندیشۀ هیدگر چگونه و تا چه حدی با زیباشناسی دائویی قرابت دارد. به عبارت دیگر، با توجه به نمونه های آثار دائویی و اندیشه های هیدگر می توان مفاهیمی مانند یگانگی، توازن و انکشاف را از منظر زیباشناسی در این دو تفکر بررسی کرد. چه بسا واکاوی این پرسش بتواند به فهم نگرش زیباشناختی هیدگر در آثار متاخرش کمک کند.

Fundemental Aesthetics in Heideggerian Philosophy and Daoism

Daoist aesthetics is based on the creative power of Dao which has a preontological origin. The original context of creativity which arises from Dao, forms the foundation of art in Daoist thought. In Daoist thought, giving meaning in art and language is only realized through the perception of Dao and unification with it. In his later works, Heidegger pays a great attention to Aesthetic issues in his analysis of language, thought and poetry and emphasizes on the internal mutual dependency of thought and poetry. Furthermore, Heidegger recognizes Dao as a poetic thought and argues that when a poetic thought occurs, Being and Thought would become one and the same. In Daoist thought, the identity of thought and poetry, is an aesthetic nondistinction that is called 'Huan Chen' in Daoist literature. Poetic self consciousness would not be realized until the poet gets perfectly unified with the concrete reality of things; and this is the same poetic thought with a preontological experience Heidegger had achieved. This essay intends to answer the question how and to what extent the Heideggerian aesthetic thought is near to Daoist Aesthetics; perhaps exploring this question can contribute to understanding Heideggarian aesthetic view in his later works and probably it would provide the possibility of dialogue for a better understanding of East and West thoughts.