نقد و بررسی خوانش نیکلاس وایت از سعادت بر اساس مبانی صدرایی

مفهوم «خوشبختی» همواره مورد توجه بیشتر نظام‌های فلسفی و اخلاقی بوده است. نیکلاس وایت در کتاب تاریخچۀ خوشبختی، ضمن ارائۀ ملاک های متفاوت فلاسفه در تعریف خوشبختی، سیر تاریخی این مفهوم را با نگاهی نقادانه واکاوی کرده است و در نهایت، آن را به عنوان راهنمایی کارآمد در به کارگیری امیال و اهداف گوناگون نمی یابد. وایت در این اثر، مفهوم خوشبختی در آثار فلاسفۀ اسلامی، مانند ملاصدرا، را بررسی نکرده است و از آنجا که نگرش ملاصدرا به سعادت و زندگی سعادتمندانه بر اساس مبانی فلسفی وی، نگرشی متفاوت از سایر فلاسفه است، هدف نگارندگان در این مقاله آن است تا نقد وایت بر معیارهای متعارف سعادت را بر اساس مبانی وجودمحور صدرایی بررسی کنند تا بتوانند پاسخی شایسته برای این پرسش فراهم آورند که آیا حقیقت سعادت در فلسفۀ صدرایی به‏وضوح تبیین شده است؟ یا آنکه اشکال‏های وارد بر سایر نظریه‏های سعادت بر اساس خوانش وایت بر این نظریه نیز وارد هستند؟ در این مقاله، با روش توصیفی – تحلیلی، سعادت از نظر ملاصدرا و کارآمدی آن نسبت به معیارهای سعادت از منظر دیگر فلاسفه تبیین شده است و یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد با توجه به مراتب مختلف وجودی و ظرفیت های متفاوت آدمی، مرتبه‏ای از سعادت برای همگان قابل دست‏یابی است.

criticism of nicholas white’s reading of saadat based on sadra’i principles

the concept of happiness has consistently garnered the attention of various philosophical and ethical systems. in his work, a history of happiness, nicholas white critically examines the historical trajectory of this concept while presenting the differing criteria employed by philosophers to define happiness. ultimately, he concludes that happiness does not serve as an effective guide for applying diverse desires and goals. notably, white does not explore the notion of happiness in the works of islamic philosophers, such as mulla sadra. given that mulla sadra’s perspective on happiness and a flourishing life is grounded in his unique philosophical principles, the authors of this article aim to evaluate white’s critique of conventional standards of happiness through the lens of mulla sadra’s existential framework. this evaluation seeks to address whether the essence of happiness is clearly articulated within sadra’s philosophy or if the criticisms directed at other happiness theories, as interpreted by white, are equally applicable to sadra’s theory. employing a descriptive-analytical methodology, this article elucidates mulla sadra’s understanding of happiness and its efficacy about the criteria established by other philosophers. the research findings indicate that considering the various existential levels and capacities of human beings, a degree of happiness is attainable for all.