پدیدارشناسی ناظر به دیگری از دیدگاه دنیل دنت: نقد دنت بر پدیدارشناسی هوسرل

پدیدارشناسی ناظر به دیگری اصطلاحی است که دنیل دنت در مقابل پدیدارشناسی هوسرل وضع کرد و هدف آن بررسی مسالۀ آگاهی است از منظر سوم شخص، آن گونه که در علوم طبیعی رواج دارد. دنت پدیدارشناسی هوسرل را به علت اتکای آن بر درون نگری و منظر اول شخص و نیز عدم امکان ایجاد اجماع مورد انتقاد قرار می دهد. نتیجۀ این امر شکاکیت، خودتنهاگرایی و نسبی گرایی است. به نظر دنت، یگانه روش مناسب و قابل اجماع برای پژوهش دربارۀ آگاهی این است که از منظر سوم شخص بر فرایندهایی که در مغز جریان دارند و از راه درون نگری و از دیدگاه اول شخص در دسترس نیستند، تمرکز کنیم. بر همین اساس، دنت الگوی پیش نویس های چندگانه را در تقابل با تماشاخانۀ دکارتی برای بررسی مسالۀ آگاهی پیشنهاد می کند که طبق آن، همۀ انواع ادراک و تفکر و فعالیت ذهنی در مغز با فرایندهای چندجهتی موازیِ تفسیر و شرح و بسط درون دادهای حسی همراه می شوند. در این مقاله، از این ادعا دفاع شده است که ملاک ذات نگری برای تفکیک روش درون نگری از پدیدارشناسی، با توجه به مخالفت دنت با هر گونه رویکرد ذات گرایانه در بررسی مسالۀ آگاهی، کارایی ندارد. به علاوه، اولویت رویکرد سوم شخص از نظر دنت مجالی را برای علم پدیدارشناختی مبتنی بر منظر سوم شخص باقی نمی‌گذارد.

daniel dennett’s view on heterophenomenology: dennett’s critique of husserlian phenomenology

heterophenomenology is a term that daniel dennett coined against husserl’s phenomenology, and its purpose is to study the problem of consciousness from a third-person perspective, as it is common in natural sciences. dennett criticizes husserl’s phenomenology due to its reliance on introspection and first-person perspective, as well as the impossibility of creating consensus. the result of this is skepticism, solipsism, and relativism. according to dennett, the only appropriate and agreeable method for studying consciousness is to focus from a third-person point of view on the processes that go on in the brain and are not available through introspection and from a first-person point of view. accordingly, dennett proposes the model of multiple drafts in opposition to the cartesian theater to investigate consciousness, according to which all types of perception, thinking, and mental activity in the brain are accompanied by multi-directional processes of interpretation, description, and development within sensory data. in this article, the claim is defended that the criterion of essentialism to distinguish introspection from the phenomenological method, considering dennett’s opposition to any essentialist approach to studying consciousness, is not effective. in addition, the priority of the third-person approach leaves no room for a phenomenological science based on the third-person perspective.