مکمّلیت بور و رهیافت‌های فلسفی در شکل‌گیری آن

مکمّلیت یکی از اجزای اساسی تعبیر موسوم به کپنهاگی مکانیک کوانتومی است که نیلز بور برای نخستین بار در کنفرانس کومو و سپس در کنفرانس پنجم سولوی در 1927 ارائه داد و متن آن نیز در مقاله‌ای با عنوان اصل موضوع کوانتومی و تحولات اخیر نظریۀ اتمی در 1928 منتشر شد. هدف از این پژوهش صورت‌بندی رهیافت‌های فلسفی بور، ازخلال بررسی متن این اثر مربوط به مکمّلیت است. روش پژوهش براساس تحلیل مفهومی محتوا و متن این مقاله (1928) است که آموزه‌هایی مفهومی از آن استنباط می‌شود و براساس این آموزه‌های مفهومی، سعی می‌شود رهیافت‌هایی فلسفی صورت‌بندی شود. درنهایت، نتیجه می‌شود چهار رهیافت فلسفی وحدت‌گرایی، تجربه‌گرایی (از نوع پوزیتیویستی و متافیزیکی)، ضدعلّیت‌گرایی و موجبیت‌گریزی، و نیز ضدواقع‌گرایی قابل‌صورت‌بندی هستند؛ ضمن اینکه برای استنتاج دقیق‌تر، نیاز است به آثار بعدی بور، یا به‌تعبیر دیگر «بور از نگاه بور» مراجعه شود.

philosophical approaches in the development of bohr’s complementarity

complementarity is the central component of the socalled copenhagen interpretation of quantum mechanics, which niels bohr first presented at the como and solvay conferences in 1927. the content of bohr’s speech was published in an article entitled &the quantum postulate and recent development of atomic theory& in 1928. the purpose of this study is to formulate bohr’s philosophical approaches by content analysis of his paper (1928) related to complementarity. the research method is based on the conceptual analysis of the content and text of this paper (1928) from which conceptual inferences can be deduced, and based on them, philosophical approaches are tried to be formulated. finally, the four philosophical approaches including unificationism, empiricism (positivistic and metaphysical), anticausality and indeterministic, as well as antirealism can be formulated. in addition, for more accurate inferences, we need to refer to the following works of bohr, or in other words, &bohr from bohr’s point of view&.