بررسی هستی‌شناسانۀ نظریات چارلز داروین و میشل فوکو

این مقاله در صدد تحلیلِ هستی‌شناسانۀ نظریات چارلز داروین و میشل فوکو با هدف دست‌یابی به وجوه اشتراک بین آن دو است. در نگاه نخستْ مقایسۀ چارلز داروین با میشل فوکو مقایسه‌ای ناهمگون است و شاید در بهترین حالت بعید به نظر ‌آید؛ زیرا از یک سو، شالودۀ تفکر فوکویی را که یکی از پایه‌های اصلی جنبش «پسامدرن» است، مفهوم نسبی‌گرایی (relativism) شکل می‌دهد؛ از سوی مقابل، تفکر داروینی، یا همان داروینیسم، به‌عنوان نظریه‌ای در حوزۀ علوم تجربی و به‌طور خاص علم زیست‌شناسی، بیشتر با عینیت‌گرایی (objectivism) شناخته می‌شود که در تضاد با نسبی‌گرایی (relativism) است. برخلاف تصور بسیاری از داروینیست‌ها و متفکرین پسامدرن و فوکویی، نوشتار حاضر تلاش می‌کند تا با بررسی بنیان‌های فلسفی داروینیسم و نگرش فوکویی اثبات کند که هر دوی آنها از منظر هستی‌شناسی بر دو اصل «ماتریالیسم» و «پوزتیویسم» بنا گذارده شده‌اند.

An Ontological Study of the Ideas of Charles Darwin and Michel Foucault

The present article attempts to analyze and compare the views of Charles Darwin and Michel Foucault from an ontological point of view, claiming that there are serious ontological common grounds between the two. At first glance, such a comparison seems to be a bit odd and somehow impossible. The oddity of such a comparison is due to the point that, on the one hand, Michel Foucault is deemed as one of the vanguards of postmodern movement and as a result emphasizes and is associated with concepts such as relativism; on the other hand, the Darwinian viewpoint, or simply Darwinism, as a biological theory is more concerned and associated with "objectivism," as opposed to "relativism." In contrast to the views of many Darwinists and postmodern Foucauldian thinkers, the researcher attempts to, through an ontological study, demonstrate that the Darwinian and Foucauldian viewpoints share common ontological bases, namely, materialism and positivism.