تاثیر استراتژی کسب‌وکار و هوشیاری شرکت بر افشای ریسک: تحلیلی بر عدم اطمینان محیطی

ریسک و ابهام به‌عنوان دو جنبه متمایز عدم اطمینان محیطی از مهم‌ترین عوامل موثر بر تصمیمات افشای یک شرکت هستند. در ادبیات نظری و پژوهشی به افشای ریسک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای افشای تفسیری در گزارش‌های مالی شرکت‌ها و واکنش منطقی مدیران در پاسخ به عدم اطمینان توجه شده است؛ با وجود این، سازوکار تصمیمات افشای ریسک در شرایط ریسک و ابهام و با توجه به تعادل منافع و هزینه‌های نمایندگی موضوعی است که در ادبیات پژوهشی افشای ریسک بی‌پاسخ مانده است. این پژوهش رابطه بین افشای ریسک و عدم اطمینان محیطی در سطح شرکت را بر مبنای دو معیار استراتژی کسب‌وکار و هوشیاری شرکت بررسی می‌کند. فرضیه‌های پژوهش با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه در قلمرو شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و در بازه زمانی 1395 تا 1400 آزمون شده‌اند. افشای ریسک با استفاده از تحلیل محتوای گزارش‌های مالی سالانه اندازه‌گیری شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند شرکت‌هایی با استراتژی کاوشگرانه افشای ریسک بالاتری نسبت به شرکت‌های با استراتژی تدافعی به‌منظور کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و مزایای نمایندگی آن ارائه می‌دهند. همچنین، شرکت‌های هوشیار، با پایش مستمر محیط فعالیت، ابهام در هر دوره را کاهش می‌دهند و به‌دلیل درک بالاتر نسبت به ریسک‌های در معرض افشای ریسک بیشتری را ارائه می‌کنند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند رویکردهای استراتژیک شرکت با تاثیر بر سطح ریسک‌ها و ابهام‌های محیطی، فراتر از ویژگی‌های عملیاتی و رقابتی آنها بوده‌اند و بر تصمیمات افشای داوطلبانه ریسک اثرگذار هستند؛ درنتیجه، این پژوهش بر اهمیتِ گنجاندن ابعاد ریسک و ابهام محیطی در تفسیر و تجزیه و تحلیل افشای اطلاعات ریسک تاکید می‌کند.

the impact of business strategy and firm alertness on risk disclosure: an analysis of environmental uncertainty

risk and ambiguity, distinctive facets of environmental uncertainty, significantly influence a firm's disclosure decisions. in theoretical and empirical literature, risk disclosure emerges as a pivotal facet of interpretive disclosures within corporate financial reports, representing a rational response to uncertainty. nonetheless, the mechanism guiding risk disclosure determinations amidst conditions of risk and uncertainty, while considering the equilibrium between agency advantages and costs, remains a gap within risk disclosure literature. this study investigates the nexus between risk disclosure and uncertainty at the corporate level, hinging upon business strategy and alertness criteria. employing a multiple regression model, the research examines these hypotheses within firms listed on the tehran stock exchange during the 2016-2021 period. the risk disclosure was assessed through content analysis of annual financial reports. the results demonstrate that firms pursuing the prospector-oriented strategy provide more risk disclosure than defender-oriented firms, aiming to mitigate information asymmetry and its agency benefits. moreover, the findings illustrate that alert firms, through continual environmental scanning, diminish ambiguity cyclically, enhancing their comprehension of exposed risks and consequentially augmenting risk disclosure. in essence, this research underscores that a firm's strategic stance encompasses implications beyond operational and competitive domains, permeating financial reporting and risk disclosure determinations. consequently, this study underscores the criticality of incorporating risk dimensions and environmental ambiguity into the interpretation and scrutiny of disclosure of risk related information.