ارزیابی رابطه شدت رقابت سهامداران با بازدهی و ارزش شرکتهای فعال بورسی: شواهدی از سنگربندی مدیریتی یا همگرایی منافع

هدف محوری این تحقیق بررسی شواهدی از دو فرضیه سنگربندی مدیریتی یا همگرایی منافع در ارزیابی ارتباط شدت رقابت سهامداران بر بازدهی و ارزش شرکت‌های فعال بورسی ایران است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، از منظر روش پس‌رویدادی و از نوع توصیفی است و در دسته تحلیل مدل‌های رگرسیون غیرخطی آستانه‌ای قرار می‌گیرد. نمونه آماری مشتمل بر 127 شرکت فعال تولیدی، شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران است که در بازه‌های زمانی 1400-1391 در بورس فعالیت مستمر داشته‌اند. نتایج پژوهش ضمن تایید وجود رابطه غیرخطی آستانه‌ای بین شدت رقابت سهامداران با بازدهی و ارزش شرکت بیان می‌کند در هر دو فرضیه، با تغییر سهم مالکان دولتی فرضیه همگرایی منافع برسنگربندی مدیریتی غالب است؛ به عبارت دیگر، سهامدارن عمده تلاش کرده‌اند ازطریق کنترل و نظارت در جهت کاهش تضاد نمایندگی و همسویی منافعشان با مدیران و سهامداران جزء برآیند تا بتوانند نسبت به افزایش ارزش و بازدهی شرکت اقدام کنند. در سطوح تمرکز بالای سهامداران، سهامداران با تسلط بر بازار امکان بهره‌مندی از نرخ‌های ارز تعرفه‌ای، خوراک ارزان قیمت و حمایت‌های دولتی برایشان فراهم می‌شود؛ ازاین‌رو، اینگونه سهامداران با قرارگرفتن در حاشیه امن، تهدیدی از سوی رقبا احساس نمی‌کنند و می‌توانند منابع خود را در فعالیت‌های سودآور با بازدهی و ارزش بالا استفاده ‌کنند. این مطالعه با آزمون همزمان دو فرضیه سنگربندی مدیریتی و همگرایی منافع می‌تواند گام موثری در توسعه ادبیات نظری در حوزه ساختار مالکیت و عملکرد شرکت باشد. برخلاف مطالعات قبلی، استفاده از این رویکرد زمینة پیشرفت‌ تعیین سطح آستانه ساختار مالکیت و مقایسه وضعیت متغیرها در سطوح قبل و بعد از سطح آستانه به‌منظورتصمیم‌گیری صحیح صاحب‌نظران، برنامه‌ریزان مالی و سهامدارن برای افزایش سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های سودآور با بازدهی و ارزش بالا فراهم می‌شود.

evaluation of the relationship between shareholder competition intensity and performance and value of active stock exchange companies: evidence from managerial entrenchment or convergence of interests

the primary purpose of this study was to examine the evidence of managerial entrenchment or convergence of interest’s hypothesis in evaluating the relationship between the shareholder competition’s intensity on the return and value of iranian stock exchange companies. this research is applied, a post-event method and descriptive type; it is included in the category of threshold nonlinear regression models. in this article, the data of 127 production companies active in the stock exchange market over the period of 2012-2021 were used.the results confirm the existence of a threshold non-linear relationship between the intensity of shareholder competition and the performance of the company; in other words, if the share of state owners increases, the hypothesis of convergence of interests prevails in the managerial entrenchment. this means that the major shareholders try to reduce agency conflict through control and supervision and align their interests with the managers and minority stockholders to increase the company’s value and return. conclusion: at high levels of concentration, shareholders by dominating the market are able to benefit from tariff exchange rates, cheap feed, and government support; therefore, these stockholders being in the safe margin, do not feel threatened by competitors and can use their resources in profitable activities with high return and value