اثر کاریزمای مدیریت صاحبکار و رتبه حسابرس بر فرآیند قضاوت و تصمیم‌گیری حسابرس

برخی از ویژگی‌های مدیریت صاحبکار می‌تواند ازطریق سازوکارهای مختلف بر ذهنیت، نگرش و رفتار حسابرس تاثیر بگذارد و قضاوت حسابرس را به‌عنوان یکی از ارکان اساسی حسابرسی مستقل با چالش مواجه کند. بر این اساس، یکی از اهداف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر کاریزمای مدیریت صاحبکار به‌عنوان یکی از عوامل تهدیدکننده بی‌طرفی حسابرس بر فرآیند قضاوت و تصمیم‌گیری او و هدف دیگر آن، بررسی تاثیر رتبه و هویت شغلی حسابرس به‌عنوان عوامل خنثی‌کننده این تهدیدها بر قضاوت حسابرس است. حسابرسان معتمد بورس شامل حسابرسان شاغل در موسسات بخش خصوصی و سازمان حسابرسی، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده و داده‌های پژوهش در سال‌های 1398 و 1399 با بهره‌گیری از ابزار پرسش‌نامه گردآوری شده‌اند. نمونه آماری پژوهش شامل 170 حسابرس مستقل بوده و آزمون فرضیه‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار smartpls انجام شده است. یافته‌های پژوهش در سطح اطمینان 95 درصد نشان دادند کاریزمای مدیریت صاحبکار بر آشنایی (هویت‌یابی) حسابرس با صاحبکار و نگرش حمایتی حسابرس تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین، آشنایی حسابرس با صاحبکار و نگرش حمایتی حسابرس به‌طور معناداری بر قضاوت عینی حسابرس تاثیر منفی دارند. همچنین، رتبه حسابرس و هویت شغلی او موجب بهبود قضاوت عینی می‌شوند. بر این اساس، با وجود اینکه حسابرس عضوی از موسسه صاحبکار محسوب نمی‌شود، می‌تواند از نفوذ مدیریت صاحبکار تاثیر بگیرد؛ اما نفوذ صاحبکار در مسئولیت‌های رده بالاتر موسسه حسابرسی کمتر است؛ بنابراین، تدوین‌کنندگان استاندارد، جامعه حسابداران رسمی، حسابرسان مستقل و پژوهشگران می‌توانند نتایج پژوهش حاضر را به کار گیرند.

the effect of charismatic client management and auditor’s rank on auditor judgment and decision-making process

some characteristics of client management can shape auditors' mentality, attitudes, and behaviors through various mechanisms, and even challenge their judgment as one of the basic pillars of an independent audit. therefore, one of the main objectives of the present study is to investigate the effect of charismatic client management among the threats to auditor impartiality on auditor judgment and decision-making process. the other objective is to reflect on auditor's rank and organizational identity, as the factors neutralizing these threats, on auditor judgment. the trusted auditors of the tehran stock exchange, including those involved in private institutions and iran auditing organization, constitute the statistical population in this study, in which the data in 2020-2021 were collected using a questionnaire. the target sample consists of 170 independent auditors, and the research hypotheses were tested via the smart pls software. the study findings at 95% confidence interval demonstrated that charismatic client management has a significant positive effect on client identification and auditor advocacy attitude. moreover, client identification and auditor advocacy attitude have a significant negative impact on auditor objectivity. on the other hand, auditor's rank and organizational identity improve objective judgments. accordingly, auditors can be affected by client management even though they are not a member of their institution, but client influence is less in higher-level responsibilities of the audit firm. thus, the results of this study can be exploited by standard developers, the iranian association of certified public accountants, as well as independent auditors and researchers.