تاثیر ساختار سهامداران بر نقدشوندگی سهام با تاکید بر نقش محدودیت مالی

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر ساختار سهامداران بر نقدشوندگی سهام با تاکید بر نقش محدودیت مالی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. فرضیه‌های پژوهش بر مبنای نمونه آماری متشکل از 125 شرکت طی دوره 7 ساله از سال 1393 لغایت 1399 و با استفاده از الگوهای رگرسیونی چندمتغیره آزمون شدند. به‌منظور سنجش ساختار سهامداران از درصد مالکیت حقیقی، نهادی و درصد سهام شناور آزاد، برای محاسبه نقدشوندگی از شکاف نسبی قیمت‌های خرید و فروش سهام و برای محاسبه محدودیت مالی از مدل محدودیت مالی مبتنی بر جریان نقد عملیاتی استفاده شده است که پورعلیرضا و همکاران (1396) برای سنجش محدودیت مالی در ایران ارائه کرده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهند بین ساختار سهامداران و نقدشوندگی رابطه غیرخطی وجود دارد؛ به‌ طوری که بین مالکیت حقیقی و نهادی با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت‌ها رابطه غیرخطی (u معکوس) معناداری وجود دارد. همچنین، بین سهام شناور آزاد با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت‌ها رابطه غیرخطی (u شکل) معناداری وجود دارد. نتایج دیگر پژوهش نشان می‌دهند محدودیت در تامین مالی شرکت بر رابطه بین مالکیت حقیقی و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت‌ها اثر غیرخطی (u شکل) و بر رابطه بین سهام شناور آزاد و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت‌ها اثر غیرخطی (u معکوس) معناداری دارد؛ اما بر رابطه بین مالکیت نهادی و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام شرکت‌ها اثر تعدیل‌کننده معناداری ندارد.

Effect of Shareholders’ Structure on Stock Liquidity with an Emphasis on the Role of Financial Constraints

The main purpose of this study is to investigate the effect of shareholders’ structure on stock liquidity with an emphasis on the role of financial constraints in companies listed on the Tehran Stock Exchange. The research hypotheses were tested based on a statistical sample consisting of 125 companies during a 7year period from 1393 to 1399 (20142021) using multivariate regression models. In order to measure the structure of the shareholders, the percentage of real ownership, institutional ownership, and the percentage of freefloating shares were used. To calculate liquidity, the relative gap between stock buying and selling prices, and to calculate the financial constraint, the financial constraint model based on operational cash flow presented by Pour Alireza et al. (2017) for measuring financial constraint in Iran has been used. The results of the study show that there is a nonlinear relationship between shareholders’ structure and liquidity. Thus, there is a significant nonlinear (inverse U) relationship between real and institutional ownership and the difference between the bid and ask prices of corporate stocks. Also, there is a significant nonlinear (Ushaped) relationship between freefloat stocks and the difference between the bid and ask prices of corporate stocks. The results also show that constraints on corporate financing have a nonlinear (Ushaped) effect on the relationship between real ownership and the difference between the bid and ask prices of corporate stocks, and a significant nonlinear (inverse U) effect on the relationship between free float and the difference between the bid and ask prices of corporate stocks. However, constraints do not have a significant moderating effect on the relationship between institutional ownership and the difference between the bid and ask prices of corporate stocks.