قابلیت مقایسۀ صورت های مالی، رقابت بازار محصول و اجتناب مالیاتی

شرکت‌ها همواره به دنبال راهکارهایی برای پرداخت کمتر مالیات‌اند؛ اجتناب مالیاتی، یکی از این راهکارها است. افزایش قابلیت مقایسۀ صورت‌های مالی با برجسته‌کردن شباهت‌ها و تفاوت‌های شرکت‌های مختلف، امکان شناسایی معاملات غیرعادی شرکت‌ها را افزایش و تمایل مدیران را نسبت به اجتناب مالیاتی کاهش می‌دهد؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر قابلیت مقایسۀ صورت‌های مالی بر اجتناب مالیاتی و همچنین، بررسی نقش تعدیل‌کنندۀ رقابت بازار محصول در این رابطه است. بدین‌ منظور، اطلاعات 110 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1396-1391 با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه مبتنی بر داده‌های ترکیبی بررسی شدند. نتایج نشان دادند قابلیت مقایسۀ صورت‌های مالی به‌منزلۀ یک سازوکار حاکمیتی، از رفتارهای فرصت‌طلبانه مدیران ازجمله اجتناب مالیاتی ممانعت می‌کند. همچنین، یافته‌ها نشان دادند ارتباط منفی بین قابلیت مقایسه و اجتناب مالیاتی در شرکت‌هایی شدت کمتری دارد که در صنایع با رقابت بالا فعالیت دارند. این نتیجه‌ تایید می‌کند فشار رقابتی، انگیزۀ مدیران را برای اجتناب مالیاتی افزایش می‌دهد؛ زیرا از این طریق وجوه نقد بیشتری به‌منظور سرمایه‌گذاری و سبقت‌گرفتن از رقبا در اختیار دارند.

Financial Statement Comparability, Product Market Competition and Tax Avoidance

Companies are always looking for ways to pay lower tax, through tax avoidance. By highlighting the similarities and differences of companies, financial statement comparability increases the users’ will be able to identify unusual transactions of companies and reduces managers’ willingness to tax avoidance. Therefore, the purpose of this study is to investigate the effect of financial statement comparability on tax avoidance and also to examine the moderating role of market competition in this regard. For this purpose, using multiple regression analysis on panel data, the data of 110 companies listed on Tehran Stock Exchange are analyzed during the period 2013 2018. The results show that the financial statement comparability as a governance mechanism prevents managers’ opportunistic behaviors including tax avoidance. The findings also indicate that the negative relationship between comparability and tax avoidance is less severe in firms in highly competitive industries. This result supports the view that competitive pressure can increase managers’ incentives for tax avoidance by providing more cash to invest and cope with the competition.