قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و احتمال گزارشگری متقلبانه

گزارشگری مالی متقلبانه که از آن به حذف یا تحریف عمدی اطلاعات از سوی مدیران ارشد اجرایی شرکت‌ها به منظور پنهان نمودن عملکرد واقعی تعبیر شده، یکی از جرائم جدی شرکت‌ها محسوب می‌شود. از این‌رو، پژوهش‌های مختلف صورت گرفته به بررسی عوامل موثر بر احتمال گزارشگری متقلبانه پرداخته و پژوهش حاضر نیز با تمرکز بر یک جنبه از محیط گزارشگری مالی، یعنی قابلیت مقایسه صورت‌های مالی، رابطه بین قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و احتمال گزارشگری متقلبانه شرکت‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. بدین منظور، برای سنجش قابلیت مقایسه صورت‌های مالی از مدل دی فرانکو و همکاران (2011) و از رویکرد ارائه شده توسط ریبار و همکاران (2014) و رهروی دستجردی و همکاران (1397) که مبتنی بر حق‌الزحمه حسابرسی است، برای سنجش احتمال گزارشگری متقلبانه استفاده گردید. فرضیه تحقیق نیز با استفاده از نمونه‌ای متشکل از 89 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1392 تا 1396 و با بهره‌گیری از روش رگرسیون چندمتغیره لجستیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر آن است که قابلیت مقایسه صورت‌های مالی، احتمال گزارشگری متقلبانه شرکت را کاهش می‌دهد. براساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که قابلیت مقایسه صورت‌های مالی می‌تواند با افزایش شفافیت و قابل فهم بودن گزارش‌های مالی منجر به کاهش رفتار فرصت‌طلبانه مدیران و احتمال گزارشگری متقلبانه شود.

Financial statements comparability and the likelihood of fraudulent reporting

Fraudulent financial reporting which is characterized as the intentional elimination or distortion of information by CEOs to mask their fraudulent performance, is counted a serious corporate crime. Therefore, various studies have been conducted to investigate the various factors influencing the likelihood of fraudulent reporting. In the same vein, the present study, focusing on an aspect of the financial reporting environment, aims at scrutinizing the association between financial statement comparability and the likelihood of corporate fraudulent financial reporting. For this purpose, De Franco et al. (2011) model was used to measure the comparability of financial statements and the approach offered by Ribar et al. (2014) and Rahrovi Dastjerdi et al (2018), based on audit fees is to measure the likelihood of reporting fraudulent. The research hypothesis was also studied by using a sample of 89 companies listed on the Tehran Stock Exchange during the years 20132017, and then tested using a fixed logistic regression method and panel data. The results of the research reveal that financial statements comparability mitigates the likelihood of corporate fraudulent reporting. Based on the findings of the research, it can be concluded that financial statements comparability can increase the transparency and comprehensibility of financial reports, reducing the managers’ opportunistic behavior and the likelihood of fraudulent reporting.