ارزیابی ویژگی‌های کمی و کیفی ارقام عدس (lens culinaris l.) در تاریخ‌های کشت مختلف تحت شرایط دیم

اثر تاریخ های مختلف کاشت بر ویژگی های کمی و کیفی سه رقم عدس در شرایط دیم با آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 1394 و 1395 در کرج ارزیابی شد. تاریخ کاشت در سه زمان مختلف شامل 15 آبان، 15 دی و 25 اسفند (به عنوان کشت بهاره و شاهد) هر دو سال به عنوان سطوح فاکتور اصلی و سه رقم عدس شامل بیله سوار، کیمیا و سیمره نیز سطوح فاکتور فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر سال بر ویژگی های آزمایشی عدس معنی دار نبود اما، تمام صفات مورد ارزیابی شامل تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و دانه، تعداد و وزن گره ریشه و درصد و عملکرد پروتئین به جز درصد بقاء زمستانه تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک، دانه و پروتئین (به ترتیب 382/1، 132/6 و 37/9 گرم در متر مربع) به تیمار تاریخ کاشت اول (15 آبان) و کمترین مقدار این ویژگی ها (به ترتیب 253/6، 73/2 و 24/8 گرم در متر مربع) به تیمار تاریخ کشت آخر (25 اسفند) تعلق گرفت. آخرین تیمار تاریخ کاشت (25 اسفند) در مقایسه با اولین تاریخ کاشت (15 آبان) عملکرد بیولوژیک و دانه را به ترتیب حدود 33 و 44 درصد کاهش داد. بیشترین مقدار صفات تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه و تعداد و وزن گره نیز در تاریخ کاشت اول بدست آمد که این مقادیر بطور معنی داری بیشتر از سایر تاریخ های کاشت بودند. همچنین، نتایج نشان داد که اثر رقم نیز بر عملکرد دانه و پروتئین معنی دار است. بیشترین عملکرد دانه و پروتئین در رقم بیله سوار ثبت شد. در مجموع و با توجه به این یافته ها کشت پاییزه و رقم بیله سوار سودمندی بسیار بالایی در میزان عملکرد و اجزای عملکرد عدس داشتند.