اثر قارچ میکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد توده ها ی محلی کنجد (Sesamum Indicum L.) در سطوح مختلف آبیاری

به منظور بررسی اثرات دو گونه قارچ میکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه 8 توده محلی کنجد در سطوح مختلف تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل- اسپلیت پلات با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی ارومیه واقع در 12 کیلومتری شهرستان ارومیه اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف آبیاری (آبیاری نرمال: آبیاری بعد از 70 میلیمتر تبخیر و تعرق گیاه یا etc، تنش ملایم: آبیاری بعد از 90 میلیمتر etc و تنش شدید: آبیاری بعد از 110 میلیمتر etc)، فاکتور فرعی شامل عدم تلقیح و تلقیح با دو گونه قارچ میکوریزای glomus mosseae، glomus intraradices و فاکتور فرعی فرعی شامل 8 توده محلی کنجد (جیرفت 13، محلی طارم زنجان، محلی مغان، ناز چند شاخه، tc-25، ts-3، داراب 14 و دشتستان 5) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تاثیر سطوح مختلف آبیاری، میکوریزا و ژنوتیپ بر صفات مورد مطالعه معنی دار است. مقایسه میانگین نشان داد با افزایش شدت تنش خشکی، عملکرد دانه، تعداد کپسول در هر بوته، تعداد دانه در واحد سطح، تعداد دانه در هر کپسول و عملکرد بیولوژیک به طور معنی داری کاهش می یابد. تنش شدید خشکی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را به ترتیب به میزان 63 و 52 درصد کاهش داد. استفاده از دو گونه قارچ میکوریزا نسبت به حالت عدم استفاده از قارچ باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد. در بین توده های محلی کنجد مورد بررسی، ژنوتیپ های محلی مغان و محلی طارم زنجان از نظر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در هر سه شرایط مختلف آبیاری، برتر از سایر توده ها بودند. این توده ها می توانند به عنوان توده های محلی برتر معرفی گردند. با توجه به نتایج این تحقیق، جهت بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دانه استفاده از قارچ های میکوریزا به خصوص گونه g.mosseae قابل توصیه است.