تاثیرپذیری برخی شاخص های اکوفیزیولوژیک خاک از تغییر کاربری اراضی در جلگه سلدوز ( نقده - آذربایجان غربی)

شاخص‌های اکوفیزیولوژیک خاک بسیار حساس بوده و از طریق آن ها می‌توان به میزان و نوع تغییرات در اکوسیستم خاک پی برد. این مطالعه به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور کاربری اراضی در سه سطح (مرتع، باغ سیب و زراعت) و عمق خاک در دو سطح (30-0 و 60-30 سانتی متر) و با پنج تکرار در منطقه میرآباد جلگه سلدوز نقده واقع در استان آذربایجان‌غربی در پهنه ای به مساحت 200 هکتار انجام گردید. شاخص‌های اکوفیزیولوژیک خاک شامل تنفس پایه، تنفس ناشی از بستره، کربن بیوماس میکروبی، نیتروژن بیوماس میکروبی، فسفر بیوماس میکروبی، کربو‌هیدرات ها، سهم متابولیک، سهم میکروبی و شاخص‌های شیمیایی شامل کربن آلی، ph، ec، درصد کربنات کلسیم معادل و شاخص‌های‌ فیزیکی شامل بافت خاک و درصد خاکدانه‌های پایدار در آب اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که شاخص‌های اکوفیزیولوژیک خاک در کاربری‌های زراعت و باغ سیب نسبت به مرتع دست نخورده (شاهد) کاهش معنی‌داری دارند. کاهش تنفس پایه در کاربری باغ سیب و زراعت نسبت به کاربری مرتع در عمق 30 – 0 به ترتیب 29/49، 97/43 درصد و در عمق 60 – 30 به ترتیب 1/67، 79/65 درصد بود. کاهش معنی دار تنفس پایه با افزایش عمق خاک به ترتیب در کاربری های مرتع، باغ سیب و زراعت 79/54، 98/49، 95/52 درصد به دست آمد. نتیجه این تحقیق نشان داد که کیفیت و سلامت خاک در اثر تغییر کاربری از مرتع به زراعت و باغ سیب طی 50 سال اخیر در منطقه مورد مطالعه کاهش معنی داری پیدا کرده است.