اثر باکتری های محرک رشد بر گره زایی و عملکرد روغن و پروتیین دانه سویا

به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیکی و شیمیایی نیتروژنی و فسفری بر توان تولید گره های ریشه و عملکرد سویا آزمایش دو ساله ای در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. کودهای بیولوژیکی شامل تلقیح بذور با باکتری حل کننده فسفات، باکتری تثبیت کننده نیتروژن، تلقیح توام هر دو نوع باکتری و عدم تلقیح (شاهد) بودند. کودهای شیمیایی شامل 5/16 کیلوگرم در هکتار اوره + 5/49 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل (33%)، 3/33 کیلوگرم در هکتار اوره + 99 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل (66%)، 50 کیلوگرم در هکتار اوره + 150 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل (100%) و بدون مصرف کودهای نیتروژنی و فسفری (شاهد) بودند. گره زایی فقط در پلات هایی دیده شد که بذور آنها با باکتری تثبیت کننده نیتروژن به صورت تنها و توام تلقیح شده بودند. سطح کودی 33 درصد به طور معنی داری نسبت به شاهد و سایر سطوح کودی تعداد و وزن تر گره بیشتری تولید کرد و افزایش بیشتر کودهای شیمیایی موجب کاهش مقادیر آنها شد. در بذور تلقیح نیافته و تلقیح شده با باکتری حل کننده فسفات درصد پروتیین، عملکرد پروتیین، عملکرد روغن و عملکرد دانه افزایش یافت ولی درصد روغن خیلی تحت تاثیر قرار نگرفت. در بذور تلقیح یافته با باکتری تثبیت کننده نیتروژن به صورت تنها و توام افزایش کاربرد کود شیمیایی در مقایسه با شاهد درصد پروتیین را تحت تاثیر قرار نداد ولی درصد روغن را کاهش داد. همچنین بیشترین عملکرد پروتیین، روغن و بذر در سطح 33 درصد کودی به دست آمد و کوددهی بیشتر منجر به کاهش آنها شد. به عنوان مثال عملکرد دانه برای 0، 33، 66 و 100 درصد کوددهی به ترتیب 246، 321، 252 و 214 گرم در متر مربع بود. تلقیح توام باکتری ها نسبت به تلقیح تنها با باکتری تثبیت کننده نیتروژن در سطح 33 درصد به طور معنی داری عملکردهای بیشتری تولید کرد. همچنین تلقیح تنها و توام بذور با تثبیت کننده نیتروژن نسبت به بذور تلقیح نیافته و تلقیح یافته با حل کننده فسفات عملکرد روغن، پروتیین و دانه و درصد پروتیین بیشتر ولی درصد روغن کمتری تولید کرد.