ارزیابی ثبات شاخص‌های مزیت نسبی صادرات و تولید خرمای ایران

بخش کشاورزی در میان بخش‌های اقتصادی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. ایران از دیرباز یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ خرما می باشد اما سود حاصل از درآمدهای بدست آمده از صادرات خرما کم و با نوسانات بسیار شدید همراه بوده است. برای پاسخ به این سوال استراتژیک در پژوهش حاضر شاخص‌های مختلف مزیت نسبی صادراتی خرمای ایران از جمله مزیت نسبی آشکار شده (rca)، مزیت نسبی آشکار شده متقارن (rsca) و میچیلی (michaely) و شاخص‌های مزیت در تولید از جمله مزیت در کارایی فنی (tei)، مزیت در مقیاس (sai) و ضریب مکان (lq) برای سال‌های 1961- 2005 محاسبه شدند و ثبات این شاخص ها با استفاده از آماره ضریب تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر شاخص های rca، rsca،michaely ، sai و lqدر اکثر سال‌های مورد مطالعه، نشان از مزیت نسبی خرمای ایران دارد. از سوی دیگر ایران در تمام سال‌های مورد مطالعه فاقد مزیت در کارایی فنی خرما می باشد. در دوره زمانی 2001 تا 2005 شاخص‌های rca، rsca، michaely، tei و lq بیشترین ثبات را داشتند. اتخاذ راهبردهای سیاستی به منظور حفظ ثبات شاخص های مزیت خرمای ایران می تواند جایگاه این محصول را در سبد صادرات غیرنفتی بهبود دهد.