اثر آللوپاتی عصاره و بقایای علف هرز مَرغ(Cynodon dactylon L.) بر گندم (Triticum aestivum L.)

با توجه به اهمیت و فراوانی علف ‌‌هرز مَرغ در مزارع گندم، این بررسی با هدف ارزیابی اثرات آللوپاتیک این علف هرز بر گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی، گلخانه ای و مزرعه ای در سال 1387 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره‌ی حاصل از اندام‌های مختلف مَرغ در پنج سطح: عصاره‌ی برگ، ساقه، ریشه و کل گیاه مَرغ و آب مقطر به عنوان شاهد، و غلظت‌های مختلف عصاره‌ی حاصل از اندام‌های این علف هرز در چهار سطح: عصاره با غلظت 20، 10، هفت و پنج درصد بود. تیمارهای عصاره منجر به کاهش جوانه‌زنی و مولفه‌های آن نسبت به شاهد شد. بیشترین اثر کاهشی بر مولفه‌های جوانه‌زنی را عصاره‌ی ریشه و کل اندام‌ها داشت. در بررسی گلخانه‌ای افزایش غلظت عصاره از پنج تا 20 درصد، کاهش معنی‌داری را در کلیه ی صفات باعث شد. میزان کاهش تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه نسبت به شرایط شاهد در تیمار با غلظت‌ 20 درصد به‌ترتیب 89، 76 و96 درصد بود. در شرایط مزرعه‌ای اضافه شدن بقایای این علف هرز چه به صورت عصاره و چه به صورت بقایای پودر شده، نتایج حاصل از بررسی گلخانه‌ای را تایید کرد. عصاره و پودر حاصل از ریشه و کل اندام‌های گیاهی بیشترین اثرات منفی و عصاره و پودر ساقه و برگ کمترین اثرات منفی را بر گندم گذاشتند. در شرایط مزرعه‌ای تیمار عصاره‌ی مَرغ 71 درصد و اضافه کردن پودر حاصل از بقایای این علف هرز 81 درصد عملکرد گندم را کاهش داد. دلیل اثر بیشتر بقایا نسبت به اضافه شدن عصاره، احتمالاً آزاد سازی تدریجی مواد آللوپاتیک در طول دوره ی رشد و اثرات دراز مدت آنها بر فرآیند رشد و تولید می تواند باشد.