واکنش عملکرد و اجزای عملکرد دانه تریتیکاله به تاریخ کاشت و تراکم بوته در کشت دیم

چکیده به منظور تعیین تراکم بوته و تاریخ کاشت مناسب برای کاشت تریتیکاله در رشت، آزمایشی در سال زراعی 1388 -1387 به صورت کرت خرده شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. کرت های اصلی آزمایش شامل چهار تاریخ کاشت (31 شهریور، 10، 20 و 30 مهرماه) و کرت های فرعی شامل تراکم بذر در واحد سطح (275، 350، 425 و 500 بوته در متر مربع) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد پنجه در بوته تنها تحت تاثیر تراکم بوته کاشته شده قرار گرفته است. بیشترین تعداد پنجه (6/13 عدد) در گیاه در تیمار کاشت 275 بوته در متر مربع در هکتار بدست آمد و با افزایش تراکم بوته تعداد پنجه کاهش یافت و کمترین تعداد آن در 500 بوته بدست آمد. تراکم بذر کاشته شده تاثیر معنی داری بر طول سنبله و عملکرد ماده خشک بوته ها نداشت؛ این دو ویژگی تنها تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند. گیاهان در تاریخ کاشت 31 شهریور، در مقایسه با سایرین، بیشترین ماده خشک و طول سنبله را داشتند. یافته های این آزمایش همچنین، نشان داد که برهمکنش تاریخ کاشت × تراکم بذر بر عملکرد دانه در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و همچنین، شاخص برداشت گیاهان تاثیر معنی دار داشته است. بیشترین تعداد دانه در سنبله در تاریخ کاشت 31 شهریور ماه با تراکم کاشت 350 بذر در متر مربع به میزان 45/73 عدد و بیشترین شاخص برداشت در تاریخ کاشت 20 مهرماه و تراکم 275 بوته در متر مربع به میزان 86/42 بدست آمد. بیشترین عملکرد در تاریخ کاشت 31 شهریور و تراکم کاشت 500 بوته (2/5863 کیلوگرم در هکتار) و کمترین آن در تاریخ کاشت 20 مهر و تراکم بوته 275 بوته در متر مربع (08/3351 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. با توجه به یافته های این پژوهش بهترین تاریخ کاشت و تراکم بوته مربوط به 31 شهریور و 500 بوته در متر مربع است.