تاثیر قارچ تریکودرما، هومیک اسید و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم رقم افق

پژوهش حاضر به منظور مطالعه اثر قارچ تریکودرما، هومیک اسید و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم رقم افق به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی طاهرآباد کاشان در سال زراعی 97-98 انجام گرفت. فاکتور اول باکتری‌های محرک رشد (ازتوباکتر کرکوکوم + آزوسپیریلیوم لیپوفروم + سودوموناس پوتیدا) در دو سطح مصرف و عدم مصرف، فاکتور دوم قارچ تریکودرما (مصرف و عدم مصرف) و فاکتور سوم شامل هیومیک اسید به میزان 200 کیلوگرم در هکتار و بصورت خاک کاربرد (مصرف و عدم مصرف) بود. نتایج نشان داد باکتری‌های محرک رشد، قارچ تریکودرما و هومیک اسید منجر به افزایش ارتفاع، کلروفیل a و b، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم گردید. باکتری‌های محرک رشد، تریکودرما و اسید هیومیک بترتیب منجر به افزایش 43.8، 21.7 و 6 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با شاهد گردید. استفاده توام باکتری‌های محرک رشد، قارچ تریکودرما و هومیک اسید منجر به افزایش عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت در مقایسه با کاربرد منفرد و همچنین شاهد گردید. بیشترین عملکرد دانه با کاربرد توام باکتری‌های محرک رشد، قارچ تریکودرما و به میزان 7466.7 کیلوگرم در هکتار و بیشترین شاخص برداشت نیز با کاربرد توام کودهای زیستی و به میزان 32.3 درصد به دست آمد. به طور کلی با توجه به یافته های این پژوهش، می‌توان با کاربرد توام باکتری‌های محرک رشد، تریکودرما و اسید هیومیک افزایش عملکرد دانه معنی‌داری را در گندم به دست آورد.

effect of growth-promoting bacteria, trichoderma fungus and humic acid on yield and yield components of wheat var. ofogh

this study was performed to evaluate the effect of plant growth-promoting rhizobacteria , trichoderma fungi and humic acid on the yield and physiological characteristics of wheat (var. ofogh) as a factorial experiment based on randomized complete block design with three factors and three replications at the research field of the kashan during 2017-2018 growing season. the first factor was plant growth promoting rhizobacteria such as azotobacter chroococcum + azospirillum lipoferum + pseudomonas putida (application and non-application), the second factor was two concentrations of trichoderma fungi (application and non-application) and three factor was humic acid soil application (0 and 200 kg. ha-1). the results showed that plant growth-promoting bacteria, trichoderma fungus and humic acid led to an increase in plant height, chlorophyll a and b, grain yield and yield components of wheat. growth-promoting bacteria, trichoderma and humic acid led to an increase of 43.8, 21.7 and 6% in grain yield compared to the control, respectively. the combined use of growth-promoting bacteria, trichoderma fungus and humic acid led to an increase in grain yield, yield components and harvest index compared to single application and control.the highest grain yield was obtained with the combined application of growth-promoting bacteria and trichoderma fungus amounting to 7466.7 kg per hectare and the highest harvest index was obtained with the combined application of biological fertilizers at the rate of 32.3%. in general, it is possible to obtain a significant grain yield increase in wheat with the combined application of plant growth-promoting bacteria, trichoderma and humic acid.