تعیین ارقام مناسب کلزا با استفاده از خصوصیات نموی، فیزیولوژیک و زراعی در دو استان البرز و گلستان

اهداف: هدف آزمایش تعیین و شناسایی ارقام جدید جهت جایگزینی با ارقام قدیمی در دو اقلیم معتدل سرد (استان البرز) و معتدل گرم و مرطوب (استان گلستان) بود.مواد و روش‌ها: آزمایش طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در دو استان البرز و گلستان با استفاده از 14 رقم بهاره و 10 رقم زمستانه کلزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.نتایج: در منطقه گرگان، ارقام دی کی 7170، تراپر، هایولا 50، هایولا 401 و هایولا 420 با درجه روز فعال تجمعی کمتر برای آغاز گل‌دهی و شاخص‌های سطح برگ و سبزینگی بیشتر در مقایسه با رقم آرجی‌اس003 (شاهد) از پتانسیل عملکرد دانه بیشتری برخوردار بودند. در منطقه کرج، ژنوتیپ‌های زمستانه جدید و میان‌رس نفیس و لاین hl3721 با درجه روز فعال تجمعی کمتر برای آغاز گل‌دهی و طول دوره رشد، تعداد خورجین در بوته بیشتر، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، شاخص سطح برگ و شاخص سبزینگی بیشتر (تفاوت معنی‌دار) در مقایسه با رقم اوکاپی (شاهد) از عملکرد دانه بیشتری برخوردار بودند. نتیجه‌گیری: ارقام تراپر، هایولا 50 و دلگان با میانگین عملکرد دانه 2500 تا 3000 کیلوگرم در هکتار جهت کاشت در منطقه گرگان و رقم نفیس با میانگین عملکرد دانه 3200 تا 3300 کیلوگرم در هکتار جهت کاشت در منطقه کرج مناسب تشخیص داده شدند و جایگزین مناسبی به‌ترتیب برای ارقام قدیمی آرجی‌اس003 و اوکاپی شناخته شدند.

determining suitable rapeseed cultivars using phenologic, physiologic and agronomic characteristics in alborz and golestan provinces

objectives: the purpose of the experiment was to determine and identify new cultivars to replace them with old cultivars in two climates, cold-temperate (alborz province) and humid warm-temperate (golestan province).materials and methods: the experiment was carried out during two years (2017-18 and 2018-19) in alborz and golestan provinces by using 14 spring and 10 winter rapeseed varieties in a randomized complete block design with three replications.results: in gorgan region, cultivars dk 7170, trapper, hyola 50, hyola 401 and hyola 420 had more grain yield potential with lower add for the beginning of flowering and more leaf area index and spad index compared to rgs003 cultivar (control). in the karaj region, the new and intermediate-maturing winter genotypes (nafis and hl3721 line) had the higher seed yield due to less add for the beginning of flowering and the growth period duration, more silique per plant, and higher seeds per silique, thousand seed weight, leaf area index and spad index (significant difference) compared to okapi variety (control).conclusion: trapper, hyola 50 and delgan cultivars with seed yield ranged from 2500 to 3000 kg.ha-1for planting in gorgan region and nafis cultivar with seed yield ranged from 3200 to 3300 kg.ha-1 for planting in karaj region were recognized as suitable and high potential and good substitutes for the old rgs003 and okapi cultivars, respectively.