تاثیر برخی تعدیل کننده‌های تنش بر گره‌زایی، سرعت پر شدن دانه و عملکرد عدس دیم ‏

‏ هدف: هدف این آزمایش، ارزیابی اثرات برخی تعدیل کننده‌های تنش بر گره‌زایی، سرعت پر شدن دانه و عملکرد عدس دیم ‏بود. ‏مواد و روش‌ها: آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‎‌‎های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه‌ایی نزدیک مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی ‏در سال زراعی 1401 ‏اجرا شد. فاکتور اول کاربرد کودهای زیستی و آلی در چهار سطح (عدم مصرف به عنوان شاهد، کاربرد ورمی‌کمپوست، ‏مایکوریزا، کاربرد توام ورمی‌کمپوست و مایکوریزا)، و فاکتور دوم محلول‌پاشی نانو ذرات در چهار سطح (محلول‌پاشی با ‏آب به‌عنوان شاهد، کاربرد نانو اکسیدسیلیکون، نانواکسیدآهن، کاربرد توام نانواکسید سیلیکون و آهن) شامل می‌شدند.‏یافته‌ها: نتایج نشان داد که کاربرد توام ورمی‌کمپوست و مایکوریزا شاخص کلروفیل، محتوای نسبی آب، عملکرد پروتئین در ‏هکتار، محتوای آهن و پروتئین دانه (به‌ترتیب 20.6 و 24.6 درصد) را در مقایسه با عدم کاربرد آنها افزایش داد. نتایج ‏مشابهی نیز در کاربرد نانواکسید آهن و سیلیکون مشاهده شد. طوری‌که کاربرد توام نانواکسید آهن و سیلیکون شاخص ‏کلروفیل، محتوای نسبی آب، عملکرد پروتئین در هکتار، محتوای پروتئین و آهن دانه (به‌ترتیب 29.1 و 7 /37 درصد) را در ‏مقایسه با عدم کاربرد آنها افزایش داد. کاربرد ورمی‌کمپوست و مایکوریزا با نانواکسید آهن و سیلیکون تعداد گره فعال در ‏بوته، دانه در نیام، نیام در بوته، تعداد شاخه جانبی، وزن گره، عملکرد کوانتومی و عملکرد دانه (72 درصد) را نسبت به عدم ‏کاربرد کمپوست و مایکوریزا با نانواکسید آهن و سیلیکون افزایش داد. ‏

effects of some stress modulators on nodulation, grain filling rate and yield of ‎rainfed lentil (lens culinaris l.)‎

the aim of this study was to investigate the effects of some ‎stress modulators on nodulation, grain filling rate and yield of rainfed lentil.‎ an experiment as factorial was conducted based on rcbd with three replications in a farm of near the research farm university ‎of mohagheghi ardabil ‎in 2022. the first factor application of bio- ‎organic fertilizers in four levels (no application of bio-organic fertilizers as control, ‎application of mycorrhiza, vermicompost, both application of mycorrhiza and vermicompost), ‎ans the seconfd factor nano particle foliar application in four levels (foliar application with ‎water as control, applicatio of nano silicon oxide, nano iron oxide, both aplication of nano ‎silicon-iron oxide) were included.‎ the results showed that both application of vermicompost and mycorrhiza ‎increased chlorophyll index, relative water content, protein yield in hehtar, iron and protein ‎contents of grains (20.6 and 24.6% respectively) in comparison with no application of ‎vemicompost and mycorrhiza. similar results were observed in application of nano iron-‎silicon oxide. so, both application of nano iron-silicon oxide increased chlorophyll index, ‎relative water content, protein yield in hehtar, iron and protein content of grains (29.1 and ‎‎37.7% respectively) in comparison with no application of nano silicon-iron oxide. application ‎of vemicompost and mycorrhiza with nano iron-silicon oxide increased number of active ‎nodules per plant, number of grain per pod, number of pod per plant, number of lateral ‎branches, nodule weight, quantum yield and grain yield (72%) in comparison with no ‎application of mycorrhiza and vermicompost and nano iron-silicon oxide. ‎