بررسی خصوصیات رشد و عملکرد گلرنگ در کشت مخلوط با عدس تحت مدیریت علف‌های‌هرز

اهداف: یکی از راه‌های به سمت کشاورزی پایدار افزایش تنوع در بوم نظام‌های کشاورزی با استفاده از کشت مخلوط گیاهان زراعی است. این پژوهش با هدف کنترل و مدیریت علف‌های‌هرز، ارزیابی خصوصیات رشد و عملکرد گلرنگ در کشت مخلوط با عدس اجرا شده است.مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 99 1398 اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل کنترل علف‌های‌هرز در دو سطح (کنترل و عدم کنترل علف‌های‌هرز) و کرت‌های فرعی شامل الگوهای مختلف کشت مخلوط (کشت خالص گلرنگ، کشت خالص عدس، کشت مخلوط افزایشی 100 درصد گلرنگ+ 25 درصد عدس، 100 درصد گلرنگ+ 50 درصد عدس، 100 درصد گلرنگ+ 75 درصد عدس، 100 درصد گلرنگ+100 درصد عدس و الگوی کشت جایگزینی 50 درصد گلرنگ+50 درصد عدس) بودند. نتایج: نتایج نشان داد کمترین تعداد گونه (به‌ترتیب 5.3 و 6.2 گونه در مترمربع)، تراکم (به‌ترتیب 32 و 26 بوته در مترمربع) و ماده خشک علف‌های‌هرز (به‌ترتیب 64.2 و 76.6 گرم در مترمربع) در الگوی کشت مخلوط افزایشی 100 درصد گلرنگ+ 75 درصد عدس و 100 درصد گلرنگ+ 100 عدس به‌دست آمد. کشت خالص گلرنگ و عدس بیشترین تراکم و ماده خشک علف‌های‌هرز را به خود اختصاص دادند. بیشترین میزان کارایی مصرف نور در گلرنگ و عدس (به‌ترتیب 4.44 و 4.67 مگاژول برمترمربع) در کشت مخلوط افزایشی 100 درصد گلرنگ +100 درصد عدس تحت شرایط کنترل علف‌های‌هرز به‌دست آمد.ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎی ﮐﺸﺖ ﻣﺨﻠﻮط اﻓﺰاﯾﺸﯽ ﻋﺪس ﺑﺎ ﮔﻠﺮﻧﮓ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮاﮐﻢ و ﻣﺎده ﺧﺸﮏ ﻋﻠﻒﻫﺎیﻫﺮز رﺷﺪ، ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺟﺰای ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﻠﺮﻧﮓ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺪم ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻠﻒﻫﺎیﻫﺮز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ اﯾﻦ ﮔﯿﺎه ﺑﻬﺒﻮد دادﻧﺪ.

investigation of some growth characteristics and yield of safflower in intercropping with lentils under weed management conditions

abstract objectives: one of the ways to sustainable agriculture is to increase the diversity in the ecosystem of agricultural systems by using intercropping of crops. the aim of this study was to control and manage weeds, evaluate the growth characteristics and yield of safflower mixed with lentils. materials and methods: the experiment was conducted in the form of split plots in a randomized complete block design with three replications in the research farm of the faculty of agriculture, ilam university, in the 2019 2020. main plots include weed control at two levels (weed control and non weed control) and sub plots include different intercropping patterns (monoculture safflower, monoculture lentil, additive intercropping 100% safflower + 25% lentils, 100% safflower + 50% lentils, 100% safflower + 75% lentils, 100% safflower + 100% lentils and replacement pattern 50% safflower + 50% lentils). results: the results showed the lowest number of species (3.5 and 6.2 species per m2, respectively), density (32 and 26 plants per m2, respectively) and weed dry matter (64.2 and 76.6 g m 2, respectively) in additive intercropping 100% safflower + 75% lentils and 100% safflower + 100 lentils. monoculture safflower and lentils had the highest density and dry matter of weeds. the highest radiation use efficiency in safflower and lentils (4.44 and 4.67 mj m 2, respectively) was obtained in the additive intercropping 100% safflower + 100% lentils under weed control conditions. keywords: planting pattern, lentils, weeds, radiation use efficiency, safflower.