تاثیر کاربرد سلنیوم بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و درصد روغن دو رقم گلرنگ تحت شرایط کم آبیاری

اهداف : پژوهش حاضر به منظور مطالعه اثر کاربرد سلنیوم بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و عملکرد روغن دو رقم گلرنگ تحت شرایط تنش خشکی، اجرا گردید مواد و روش ها: آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد نراق واقع در استان مرکزی، شهر محلات انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح آبیاری طبق عرف منطقه(6 کرتبه آبیاری در طول فصل)، قطع آبیاری درمرحله تشکیل طبق و قطع آبیاری در مرحله گرد‌ افشانی به عنوان فاکتور اصلی، کاربرد سلنیوم (در سه مقدار 0، 20 و 40 گرم در هکتار) و دو رقم گلرنگ (سینا و محلی اصفهان) به عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شدند.یافته ها:نتایج نشان داد خشکی باعث کاهش ارتفاع بوته، سطح برگ، عملکرد و اجزای عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن ارقام گلرنگ گردید. قطع آبیاری در مرحله گرده‌افشانی منجر به بیشترین کاهش عملکرد دانه و عملکرد روغن بترتیب به میزان 31/6 و 39/7 درصد در مقایسه با آبیاری کامل گردید. بیشترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد روغن شد. رقم محلی اصفهان دارای بالاترین تعداد طبق بارور در بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد روغن بود. نتیجه گیری: به طور کلی با توجه به یافته های این پژوهش، میتوان با کاربرد 40 گرم در هکتار سلنیوم و کاشت رقم محلی اصفهان، ضمن کاهش اثرات خشکی در هر دو مرحله تشکیل طبق و گرده افشانی، در شرایط بدون تنش هم افزایش عملکرد دانه و روغن را به ترتیب به میزان 44/1 و 24/5 درصد در مقایسه با عدم کاربرد سلنیوم به دست آورد.

effect of selenium application on yield, yield components and oil percentage of two safflower (carthamus tictorius l.) cultivars under water deficit irrigation conditions

background and objective: the present study was performed to evaluate the effect of selenium application on seed yield, yield components and oil yield of two safflower (carthamus tinctorius l.) cultivars under water deficit irrigation conditions.materials and methods: this study was carried out as a factorial split plot based on randomized complete block design with three replications in naragh islami azad university research farm, mahalat province, markazi, iran during 2013-2014 crop season. the main factor included complete irrigation during growing season (irrigation 6 time), lack of irrigation from the flowering stage and lack of irrigation from the head forming stage. sub factor was considered application of selenium (including 0, 20 and 40 k/ha) and two safflower cultivars (sina and mahaly esfahan).results: the results showed that the plant height, leaf area, yield and yield components and oil yield of safflower cultivars significantly decreased under water stress treatments. discontinuation of irrigation in the pollination stage led to the greatest reduction in grain yield and oil yield by 31.6% and 39.7% compared to full irrigation, respectively. the highest grain yield, biological yield and oil yield with average of 3987, 9514 and 609 k/ha by application of 40 g/ha selenium and complete irrigation obtain, respectively. application of selenium in discontinuation of irrigation regimes due to significantly decrease negative effect of water stress on yield components, grain yield, biological yield and oil yield. the mahaly esfahan cultivar had the highest number capitulum per plant, number grain per capitulum, grain yield, biological yield and oil yield.conclusion: in general, 40 g/ha application of selenium with mahaly esfahan safflower cultivar decreased water stress effect and increased grain yield and oil yield under optimum conditions compared with no selenium application 44.1 and 24.5 percent, respectively.