تغییرات صفات مورفولوژیکی و محصول دانه ذرت در واکنش‌ به سالیسیلیک اسید تحت تنش خشکی

اهداف: با توجه به محدودیت آب در ایران و استفاده گسترده ذرت در تغذیه انسان و دام، در این پژوهش اثر سطوح سالیسیلیک اسید روی برخی صفات مورفولوژیکی و محصول دانه این گیاه زراعی تحت تنش خشکی در مراحل زایشی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.مواد و روش‌ها: یک آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت‌پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1399 اجرا گردید تا اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید (0، 1، 2 و 3 میلی‌مولار) بر صفات مورفولوژیکی، اجزای محصول و محصول دانه ذرت تحت تیمارهای آبیاری معمول و قطع آبیاری در مراحل زایشی مورد بررسی قرار گیرد. سطوح آبیاری و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید به ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که قطع آبیاری از آغاز گلدهی تا رسیدگی سبب افت میانگین ارتفاع بوته، طول بلال، تعداد دانه در بلال و بوته، وزن هزار دانه، محصول دانه، وزن بوته و شاخص برداشت شده است. محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید به-ویژه با غلظت 3 میلی‌مولار موجب افزایش میانگین اغلب این صفات و نیز وزن هزار دانه شد که منجر به بهبود محصول دانه در واحد سطح گردید. وزن هزار دانه، شاخص برداشت، وزن بوته، طول بلال، تعداد دانه در بوته و بلال بیشترین همبستگی مثبت را با محصول دانه ذرت داشتند.نتیجه‌گیری: تامین آب در مرحله پر شدن دانه برای دست‌یابی به محصول بیشتر در ذرت ضروری است. محلول‌پاشی 3 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید تیمار برتر برای افزایش محصول دانه ذرت در شرایط آبیاری معمول و محدود بود.

changes in morphology and grain yield of maize in response to salicylic acid under drought stress

background and objectives: due to the water limitation in iran and the widespread use of maize in human and animal feeding, this research was carried out to evaluate the effects of different salicylic acid levels on some morphological traits and grain yield of this crop under drought stress during reproductive stages.materials and methods: a field experiment was conducted as a split-plot based on a randomized complete block design with three replications in 2020 to investigate the effect of salicylic acid (sa) levels (0, 1, 2 and 3 mm) on morphological traits, grain yield and yield components of maize under normal irrigation and irrigation disruptions at reproductive stages. irrigation and sa levels were assigned to the main and sub plots, respectively. results: the results revealed that irrigation disruptions from initial flowering up to maturity caused a significant decrease in the mean plant height, ear length, grains per ear and plant, 1000-grain weight, grain yield, plant biomass and harvest index. foliar spray of salicylic acid, especially with 3 mm concentration increased most of these traits as well as 1000-grain weight, leading to an improvement in grain yield per unit area. the 1000-grain weight, harvest index, plant biomass, ear length, grains per plant and ear had the highest positive correlation with grain yield of maize. conclusion: water supply during grain filling stage is necessary to obtain a higher yield in maize. foliar application of 3 mm salicylic acid was the superior treatment for increasing maize yield under normal and limited irrigation conditions.