اثر رژیم های دمایی و رطوبتی بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی ارقام و هیبریدهای کلزا

اهداف: این پژوهش به منظور بررسی اثر رژیم های دمایی و رطوبتی بر صفات زراعی و فیزیولوژیک ارقام و هیبریدهای کلزا، در کرج اجرا گردید. مواد و روش ها: آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به مدت دو سال 1393-94و 1394-95 اجرا شد. در این تحقیق دو ساله، عامل تاریخ کاشت در دو سطح شامل کشت معمول ( 5 مهر ماه) و کشت تاخیری (5 آبان ماه)، عامل آبیاری نیز در دو سطح شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد به صورت فاکتوریل به عنوان عوامل اصلی و ارقام و هیبریدهای کلزا شامل کودیاک، تراویاتا، کامپس، دیفیوژن، مهر، الوایس و تاسیلو به عنوان عامل فرعی بودند و صفاتی نظیر درصد روغن دانه، عملکرد دانه و روغن دانه، وزن هزاردانه، تعدادخورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد بیولوژیکی، پرولین، کربوهیدرات محلول در برگ و محتوای کلروفیل اندازه گیری شد.یافته ها: اثر متقابل تاریخ کاشت × آبیاری × رقم بر صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه و عملکرد بیولوژیکی در سطح یک درصد و بر صفات وزن هزاردانه و تعداد دانه در خورجین در سطح پنج درصد معنیدار شد. هیبرید تاسیلودر تاریخ کاشت پنجم مهرماه و شرایط آبیاری معمول با میانگین های 4918 و 2248 کیلوگرم در هکتار، در تاریخ کاشت پنجم مهرماه و شرایط قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد با میانگین های 3634 و 1602 کیلوگرم در هکتار، در تاریخ کاشت پنجم آبان ماه و شرایط آبیاری معمول با میانگین های 2935 و 1273 کیلوگرم در هکتار، و در تاریخ کاشت پنجم آبان ماه و شرایط قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد با میانگین های 2935 و 1273 کیلوگرم در هکتار، به ترتیب بیشترین عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه را در مقایسه با کلیه ارقام و هیبریدهای مورد آزمون به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: به طور کلی هیبرید تاسیلو در توسعه کشت کلزا در مناطق معتدل سرد با اقلیم خشک و نیمه خشک میتواندموثر باشد و قابل توصیه از تاریخ کشت معمول تا تاریخ کشت تاخیری توام با آبیاری معمول تا تنش خشکی انتهای فصل(قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد) این مناطق می باشد.

the effect of temperature and moisture regimes on agronomical and physiological traits of canola cultivars and hybrids

to study the effect of temperature and moisture regimes on agronomical and physiological traits of canola cultivars, an experiment was conducted for two years (2015 17) in iran (karaj). in this experiment, the sowing dates were in two levels including timely cultivation (september 27) and delayed cultivation (october 27), and irrigation was in two levels including normal irrigation (control) and irrigation interruption from the podding stage as the main factors, and canola cultivars and hybrids included kodiak, traviata, compass, diffusion, mehr2, elvise and tassilo were included as the subfactors. the interaction effect of sowing date × irrigation × cultivar on the seed yield, seed oil yield, biological yield, 1000 seed weight and seed number per pod were significant. in delayed sowing date and in the both normal irrigation and late season drought stress conditions, the tassilo hybrid with a high seed yield, seed oil yield, biological yield, proline and chlorophyll content can be effective in the cultivation of canola in temperate cold regions with dry and semi arid climates and is recommended for the delayed cultivation conditions together with late season drought stress.keywords: brasica napus l., delayed cultivation, late season drought stress, oil content, seed yield