استفاده از روش نوین برای سنجش میزان پایداری در سیستم های کشاورزی

اهداف: در این پژوهش ضمنن ارزیابی و مطالعه برخی شاخص های مهم تولید، برای اولین بار با استفاده از روش نوین،بهترین الگوی کشت که با کشاورزی پایدار مطابقت حداکثری دارد، معرفی گردید.مواد و روش ها: از داده های پنج سال اخیر الگوهای کشت شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان و کشاورزان پیشرو دشت مغان استفاده گردید و جهت انتخاب بهترین الگوی کشت و رتبه بندی از دید کشاورزی پایدار، از روش ماتریس تصمیم گیری چند معیاره استفاده شد. شاخص های بررسی شده شامل: درآمد خالص ، تعداد عملیات مکانیزه، سوخت مصرفی، بهره وری آب، سمم و کود شیمیا ئی مصرفی، نسبت انرژی، شدت انرژی و میزان استراتژیک بودن محصول بودند.یافته ها: محصول سیر بیشترین درآمد خالص ، کمترین عملیات مکانیزه، کمترین سوخت مصرفی، بیشترین نفر کارگر روز در هکتار، کمترین کود شیمیایی مصرفی، پایین ترین نسبت و شدت انرژی با کمترین مقدار استراتژیک بودن دارا است. بادام زمینی کمترین مقدار سم مصرفی و الگوی کشت گندم-ذرت علوفه ای بیشترین بهره وری آب، بیشترین سوخت و کود شیمیا یی مصرفی را در یک سال زراعی دارد. هنچنین بیشترین کود شیمیایی مصرفی هم از آنِ الگوی گندم-ذرتدانه ای است. بیشترین و کمترین نسبت انرژی نیز به ترتیب مربوط به الگوهای کلزا-ذرت دانه ای و سیر و بیشترین و کمترین شدت انرژی به ترتیب به الگوهای کلزا-ذرت دانه ای و سیر اختصاص دارد.نتیجه گیری: الگوی کشت گندم-ذرت علوفه‌ای با 0/78 =cl* بیشترین میزان مطابقت با الگوی کشاورزی پایدار در بین الگوهای رایج در منطقه مغان دارد و علی رغم اینکه کشت سیر بیشترین درآمد خالص را عاید کشاورز می‌کند، لیکن به دلیل نیاز به نیروی کارگری بیشتر و کمترین نسبت انرژی (1/44= er) در جایگاه‌های پایین رتبه‌بندی کشاورزی پایدار قرار دارد.

application of a new method evaluating the sustainability for agricultural systems

background and objective: in this study, while evaluating and studying some important production indicators, for the first time, using a new method (multi-criteria decision matrix), the best cultivation pattern that is most compatible with sustainable agriculture was introduced.methods and materials: data from the last five years of cultivation patterns of moghan agro-industrial & livestock company and leading farmers of moghan plain were used, and to select the best cultivation pattern and ranking from the perspective of sustainable agriculture, the multi-criteria decision matrix method was used. the indicators evaluated in this study are: net income, number of mechanized operations, fuel consumption, water efficiency, used pesticides and chemical fertilizers, energy ratio, energy intensity, and the strategic level of product.results: the results showed that the garlic had the highest net income, the least number of mechanized operations, the least fuel consumption, the highest number of workers per hectare, the lowest chemical fertilizer consumption, the lowest ratio and energy intensity. it has the least amount of strategy. peanut cultivation requires the least amount of pesticide and wheat-silage corn cultivation pattern with maximum water efficiency requires the most fuel and chemical fertilizer. also, most of the chemical fertilizers used are allocated to the wheat-corn pattern. the highest and lowest energy ratios are related to rapeseed-corn and garlic patterns, respectively, and the highest and lowest specific energy are related to rapeseed-corn and garlic patterns, respectively.conclusion: the wheat-silage corn cultivation pattern with cl* = 0.78 had the highest correlation (first rank) with the sustainable agriculture pattern. and despite the fact that garlic cultivation brings the highest net income to the farmer, but the need for more labor and the lowest energy ratio (er = 1.44) is in the lower ranks of sustainable agriculture.