ارزیابی واکنش عملکرد کینوا به کمپوست بقایای نیشکر و تلقیح قارچtrichoderma asperelloides ‎‏ و ‏باکتریbacillus subtilis ‎

اهداف: بررسی تاثیر کمپوست بقایای نیشکر، تلقیح قارچ تریکودرما و باکتری باسیلوس بر ویژگی‌های زراعی و عملکرد کینوا که از نظر ارزش غذایی و تحمل شراسط نامناسب محیطی دارای ارزش است، هدف این پژوهش می باشد.مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 1399-1398 اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل مقدار مصرف کمپوست بقایای نیشکر در پنج سطح صفر، 10، 20، 30 و 40 تن در هکتار و کود زیستی در سه سطح عدم تلقیح، تلقیح trichoderma asperelloides و تلقیح bacillus subtilis ‎ بود.صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، ارتفاع پانیکول، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ در بوته، قطر ساقه، شاخص سبزینگی، تعداد دانه در پانیکول، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت بود. یافته‌ها: اثرات ساده کاربرد کود زیستی و کمپوست بقایای نیشکر بر اکثر صفات مورد بررسی معنیدار گردید، در حالی که اثر متقابل عوامل آزمایشی بر هیچ یک از صفات معنی دار نشد. بیشترین عملکرد بیولوژیک از تیمار تلقیح قارچ تریکودرما به مقدار 5152 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن از تیمار عدم تلقیح به میزان 4234 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در رابطه با اثر مصرف کمپوست بقایای نیشکر، بیشترین عملکرد بیولوژیک از تیمار مصرف 30 تن در هکتار کمپوست بدست‌آمد. تلقیح قارچ تریکودرما و باکتری باسیلوس عملکرد دانه را به ترتیب 27 و 19 درصد نسبت به عدم تلقیح افزایش‌داد. حداکثر عملکرد دانه از تیمارهای 20 و 30 تن در هکتار به مقادیر به ترتیب 1916 و 1913 کیلوگرم در هکتار بدست‌آمد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بهترین تیمارهای این آزمایش در اغلب صفات مورد بررسی، مصرف 21 و 31 تن کمپوست بقایای نیشکر در هکتار بود، برای کاهش هزینه مصرف 21 تن از این کود آلی برای دستیابی به حداکثر عملکرد دانه کینوا توصیه می شود. همچنین تلقیح قارچ تریکودرما و باکتری باسیلوس به ویژه تریکودرما برای بهبود رشد و عملکرد کینوا پیشنهاد می گردد.

assessment of quinoa yield response to sugarcane residue compost and trichoderma asperelloides and bacillus subtilis inoculation

background and objectives: the application of organic and biological fertilizers is important to reduce chemical fertilizers usage and environmental pollution in sustainable agroecosystems. therefore, this study aimed to investigate the effect of sugarcane residue compost, trichoderma fungi and bacillus bacteria inoculation on some agronomic characteristics and quinoa yield, which is valuable in terms of nutritional value and tolerance to adverse environmental conditions.materials and methods: the experiment was conducted as factorial arrangements in randomized complete block design with three replications in agricultural sciences and natural resources university of khuzestan during 2019-2020 growing season. experimental factors included the amount of sugarcane residue compost at five levels (zero, 10, 20, 30 and 40 t.ha-1) and biofertilizer at three levels (no inoculation, trichoderma asperelloides and bacillus subtilis inoculation). studied traits included plant height, panicle height, number of sub-branches, number of leaves in plant, stem diameter, spad value, grain number in panicle, grain thousand weight, biological yield, grain yield and harvest index.results: the main effect of biofertilizer and sugarcane compost was significant in all studied traits, while the interaction of experimental factors was not significant in any of the traits. the highest biological yield (5152 kg.ha-1) was obtained from trichoderma inoculation treatment and the lowest (4234 kg.ha-1) from non-inoculation treatment. with the increase in sugarcane compost consumption, the biological yield of quinoa increased up to 30 t.ha-1 and then decreased. based on this, the highest biological yield (5053 kg.ha-1) was obtained from the treatment of 30 t.ha-1. the highest grain yield (1908 kg.ha-1) was related to trichoderma treatment. inoculation of trichoderma and bacillus increased grain yield by 27% and 19% compared to no inoculation. maximum grain yield was obtained from treatments 20 and 30 t.ha-1, respectively.conclusion: considering that the best treatments of this experiment in most traits were 20 and 30 tons of sugarcane residue compost per hectare, to reduce the cost, it is recommended to use 20 tons of this organic fertilizer to achieve maximum quinoa grain yield. inoculation of trichoderma and bacillus bacteria, especially trichoderma, is also recommended to improve the growth and yield of quinoa.