بررسی عملکرد وش و اجزای آن، زودرسی و کیفیت الیاف شش رقم خارجی پنبه تارمتوسط (gossypium hirsutum l.) برای ارزیابی ارزش زراعی و مصرف (vcu) در استان اردبیل (دشت مغان)

اهداف: این پژوهش به منظور بررسی و مقایسه عملکرد وش و اجزای آن و برخی خصوصیات کیفى الیاف ارقام جدید خارجی پنبه تار متوسط به وسیله ارزیابی با آزمون vcu در دشت مغان استان اردبیل اجرا شد. هدف این پژوهش معرفی و تجاری سازی ارقام برتر برای جایگزینی ارقام قدیمی دیررس و منسوخ پنبه متداول کاشت منطقه بود . مواد و روش ها:ارزش زراعی و مصرف (vcu) شش رقم جدید پنبه تار متوسط با منشاء ترکیه: شامل ارقام کاریزما، لیدیا، pg2018، ba440، فلش و ادسا در مقایسه با ارقام ورامین و مهر به‌عنوان شاهد در استان اردبیل (دشت مغان) در سالهای1395 و 13976 با تعیین عملکرد وش و اجزای آن (تعداد قوزه در هر بوته و وزن تک قوزه)، زودرسی و خصوصیات کیفیت الیاف شامل کیل، طول، ظرافت، کشش، استحکام، یکنواختی، زردی و درخشندگی الیاف ارزیابی شد. یافته ها: نتایج نشان داد عملکرد وش رقم لیدیا در سال 1396 بیش از دیگر ارقام .بود ارقام مهر و فلش به ترتیب در هر دو سال زودرس ترین ارقام .بودند ارقام ادسا و ورامین به ترتیب در سال 1395 و 1396 دارای بیشترین وزن تک قوزه بودند. ارقام فلش و ورامین به ترتیب در سال 1395 و 1396 در مقایسه با سایر ارقام دارای بیشترین و کمترین تعداد قوزه بودند. همچنین ارقام فلش و ورامین به ترتیب در سال 1395 و 1396 از بیشترین طول الیاف برخوردار بودند. ظرافت الیاف رقم لیدیا برتر از دیگر ارقام بود و استحکام الیاف ارقام فلش و لیدیا به ترتیب در سال 1395 و 1396 بیش از سایر ارقام بود. نتیجه گیری: براساس نتایج این تحقیق رقم جدید خارجی لیدیا به علت برخورداری از بیشترین عملکرد وش زودرسی و ظرافت الیاف و رقم فلش به علت زودرسی بیشتر و داشتن بیشترین طول، استحکام درخشندگی الیاف در مقایسه با سایر ارقام پنبه تار متوسط جدید خارجی و ارقام شاهد ارزیابی شده خصوصیات زراعی و مصرف مطلوبی برای توصیه به‌منظور کاشت به جای رقم متداول دیررس ورامین و برای جایگزینی رقم منسوخ شده مهر در استان اردبیل (دشت مغان) داشتند. بنابراین، براساس نتایج آزمون تعیین ارزش زراعی و مصرف (vcu) انجام شده ارقام جدید خارجی پنبه تارمتوسط لیدیا و فلش به‌منظور تجاری‌سازی به عنوان ارقام جدید تجاری برای کاشت در در استان اردبیل (دشت مغان) توصیه می شود

study of six new foreign upland cotton (gossypium hirsutum l.) cultivars seed cotton yield and its components, earliness and fiber quality for evaluation of value of cultivation and use (vcu) in ardabil province (moghan plain)

background and objectives: the research conducted in order to study and comparisons of seed cotton yield and its components and some fiber quality traits of new foreign upland cotton varieties through value of cultivation and use (vcu) trial evaluation in ardabil province moghan plain. the purpose of the research was introduction and commercialization of superior cultivars for substitution of the region cotton old late maturity and obsolete common cultivars for cultivation.materials and methods: value of cultivation and use (vcu) of six new turkey origin upland cotton cultivars including carisma, lydia, pg2018, ba440, flash and edesa cultivars in comparison with varamin and mehr cultivars as control in ardabil province (moghan plain) evaluated during 2916 and 2917 years by determination of seed cotton yield and its components (boll number per plant and one boll weight), earliness and some fiber quality characters including fibers percent, length, fitness, flexibility, strength, uniformity, yellowness and brightness. results: results revealed that lydia seed cotton yield in 2017 year was more than other cultivars. mehr and flash cultivars were earliest cultivars respectively in both years. edesa and varamin cultivars had the most boll weight respectively in 2016 and 2017 years. flash and varamin cultivars in comparisons with other cultivars had the most and lowest boll number of each plant respectively in 2016 and 2017 years. also, flash and varamin cultivars had the fiber length in comparisons with other cultivars respectively in in 2016 and 2017 years. fiber fitness of lydia cultivar was superior to other cultivars and flash and lydia cultivars fiber strength was more than other cultivars in 2016 and 2017 years respectively. conclusion: based on the trial results new foreign cultivar lydia in order to having the most seed cotton yield, earliness and fiber fitness and flash cultivar due to more earliness and having the most fiber length, strength and brightness in comparison with other evaluated new foreign upland cotton cultivars and control cultivars had desired cultivation and use traits for recommendation to cultivation in ardabil province (moghan plain) instead of varamin late maturity common cultivar and for substitution of mehr obsolete variety. therefore, based on conducted value of cultivation and use (vcu) trial results new foreign upland cotton cultivars, lydia and flash was recommended as new commercial cultivars for cultivation in ardabil province (moghan plain).