بررسی عملکرد و مزیت در کشت مخلوط ارزن (panicum miliaceum l.) لوبیا (phaseolus vulgaris l.) و ماشک (vicia villosa l.) تحت آبیاری نرمال و مغناطیسی

اهداف: این مطالعه به منظور بررسی اثر آب مغناطیسی و الگوی کشت مخلوط سه گیاه ارزن، لوبیا و ماشک علوفه ای بر عملکرد گونه ها انجام گردید. مواد و روش ها: این پژوهش در سالهای زراعی 1398 و 1399به منظور بررسی تاثیر آب مغناطیسی و الگوی کشت مخلوط سه گیاه ارزن، لوبیا و ماشک علوفه ای برعملکرد گونه ها در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. آزمایش بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و 14 تیماربه اجرا درآمد.صفات مورد ارزیابی درگیاه ارزن تعداد پنجه در بوته، تعداد برگ در بوته، قطر ساقه اصلی، عملکرد دانه، شاخص کلروفیل برگ و بیوماس کل و شاخص برداشت و در گیاه ماشک عملکرد علوفه خشک و در گیاه لوبیا عملکرد دانه بودند. برای ارزیابی کشت مخلوط ازاز شاخص های ler، ayl ، rvt و ia استفاده گردید. یافته ها: با توجه به نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر آبیاری برای تمامی صفات مورد مطالعه ارزن، ماشک و لوبیا معنی دار و اثر آب مغناطیسی باعث افزایش صفات مورد مطالعه در سه گیاه شد. اثر اصلی نوع کشت برای همه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل سال در کشت فقط برای صفت تعداد برگ در بوته ارزن در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. همچنین اثر متقابل آبیاری در نوع کشت برای صفت عملکرد دانه ارزن، بیوماس ارزن، عملکرد علوفه خشک ماشک و عملکرد دانه لوبیا در سطح احتمال یک درصد و صفت شاخص کلروفیل و شاخصبرداشت ارزن، در سطح احتمال پنج درصد معنی دار گردید. با توجه به شاخص های کشت مخلوط و نتایج مقایسه میانگین ها، کشت مخلوط ارزن با لوبیا و ارزن با ماشک باعث افزایش عملکرد گیاهان مخلوط گردیده و از نظر اقتصادی نیز باصرفه تر می باشد. آبیاری با آب مغناطیسی باعث بهتر شدن صفات در گیاهان ارزن، لوبیا و ماشک گردید. نتایج مقایسه میانگین اثر کشت برای همه صفات نیز نشان داد که کشت مخلوط ارزن لوبیا با نسبت 2:1 (دو ردیف ارزن ویک ردیف لوبیا) و ارزن- ماشک 4:1 (چهار ردیف ارزن و یک ردیف ماشک) نسبت به کشت‌ خالص عملکرد بهتری داشتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی شاخص های کشت مخلوط، بیشترین مقدار شاخص ler مربوط به کشت مخلوط ارزن و ماشک با نسبت 4:1 بود همچنین بیشترین میزان rvt مربوط به کشت مخلوط ارزن و لوبیا با نسبت 2:1 گردید. بنابراین عملکرد گیاهان در کشت مخلوط افزایش داشته و نسبت به تک کشتی بهتر بودند بالاترین سودمندی ia در کشت مخلوط ارزن و ماشک 4:1 با تیمار آبیاری آب مغناطیسی مشاهده شد. در مجموع مزایای عملکردی و درآمدی کشت مخلوط با نسبت دو ردیف ارزن و یک ردیف لوبیا به عنوان الگوی مناسب کشت مخلوط معرفی می گردد.

evaluation of yield and advantage intercropping of millet (panicum miliaceum l.) with beans (phaseolus vulgaris l.) and vetch (vicia villosa l.) under regular and magnetic water irrigation

background & objective: this study was conducted to investigate the effect of magnetic water and intercropping pattern of millet, bean and forage vetch on species yields. materials & methods: this study was conducted in the 2019 and 2020 cropping years to investigate the effect of magnetic water and intercropping pattern of three species of millet, bean and forage vetch on yield in the research farm of the faculty of agriculture, university of tabriz. the experiment was performed based on a randomized complete block design with three replications and 14 treatments. the evaluated traits in millet were number of tillers per plant, number of leaves per plant, main stem diameter, grain yield, leaf chlorophyll index, total biomass, harvest index and dry forage yield in vetch and grain yield in the bean. ler, ayl, rvt and ia indices were used to evaluate intercropping. results: according to the combined analysis of variance, the effect of irrigation was significant for all studied traits of millet, vetch and bean and the effect of magnetic water increased the studied traits in three plants. the main effect of culture for all studied traits was significant at the level of 1% probability. the interaction of year in cultivation was significant only for the number of leaves per millet plant at 5% probability level. also, the interaction effect of irrigation in cultivation was significant for millet grain yield, millet biomass, vetch forage yield and bean grain yield at 1% probability level, millet chlorophyll index and harvest index trait at 5% probability level. according to the intercropping indices and the results of comparing the means, intercropping of millet with beans and millet with vetch has increased the yield of plants and is more economical. irrigation with magnetic water improved the traits of millet, bean and vetch plants. the results of comparing the mean culture effect for all traits also showed that mixed culture of millet-bean and millet-vetch with 2: 1 (two rows of millet and beans in a row) and 4: 1 (four rows of millet and vetch in a row) ratio had better performance than pure culture. conclusion according to intercropping indices, the highest ler index was related to millet-vetch intercropping with a ratio of 4: 1. also, the highest rvt index was associated with the cultivation of millet-bean mixture with a ratio of 2: 1. the maximum ia index obtained by millet-vetch intercropping with a ratio of 4: 1. therefore, the yield of species in intercropping increased and they were better than a sole cropping.