ارزیابی توان جدایه‌های ریزوسفری در انحلال zn کم‌محول در شرایط درون‌شیشه‌ای و بررسی توانایی آنها در تامین zn گیاه ذرت

اهداف: در این پژوهش تاثیر باکتری‌های توانمند حل‌کننده روی بر تامین روی گیاه ذرت رقم سینگل کراس 704 ارزیابی شد. مواد و روش‎ها: جداسازی باکتری‌ها از ریزوسفرگیاهان ذرت، گندم و آفتابگردان در شهرهای مختلف استان آذربایجان شرقی و با بهره گیری از روش سری های رقت انجام شد. جدایه ها بر اساس توان تشکیل هاله شفاف در محیط جامدحاوی منابع کم محلول روی، تولید اسید و سیدروفور غربالگری شده و در ادامه جدایه های منتخب برای تعیین دقیق ترتوان حل کنندگی روی مورد آزمون کیفی و کمّی (در محیط مایع) قرار گرفتند. ارزیابی ویژگی های افزایندگی رشد گیاه برای جدایه ها منتخب حل کننده روی انجام گرفت. آزمایش در دو فاز درون شیشه ای و گلخانه ای در قالب طرح آماری انجام شد. آزمایش در دو فاز درون شیشه‌ای و گلخانه‌ای در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. یافته‎ها: در مجموع 20 جدایه باکتریایی از ریزوسفر گیاهان مورد بررسی بدست آمد. در ارزیابی کیفی، نتایج نشان داد که جدایه zp13 در منبع فسفات روی، zo11 در منبع اکسید روی و zc10 در منبع کربنات روی با نسبت hd/cd به ترتیب 1/74، 1/68 و 1/61 دارای بیشترین توان انحلال بودند. در ارزیابی کمّی انحلال روی نیز در فسفات روی جدایه zp13 با مقدار24/64 میلی‌گرم بر لیتر، جدایه zc10 در کربنات روی با 19/48میلی‌گرم بر لیتر و جدایه zo11 در اکسید روی با مقدار 26/54 میلی‌گرم بر لیتر بیشترین توان انحلال را داشتند. جدایه‌های برتر روی در این آزمایش zo11 و zo14 بودند. دو جدایه zo11 و zo14 در مقایسه با تیمار شاهد منفی منجربه افزایش جذب روی به ترتیب 179/7 و 62/37 درصد در ریشه و 155/1 و 110/6 درصد در بخش هوایی گیاه ذرت شدند. شناسایی جدایه‌های zo11 و zo14 نشان داد که متعلق به acinetobacter calcoaceticus و agromyces italicus هستند. نتیجه‎گیری: طبق نتایج این آزمایش، می‌توان از پتانسیل باکتری‌های ریزوسفری گیاهان مختلف برای تامین عنصر روی مورد نیاز گیاهان بعنوان یک راهکار سالم و دوستدار محیط زیست بهره برد.

evaluation of the ability of rhizosphere isolates to solubilize low-soluble zn under in-vitro conditions and their ability to supply zn to maize

background objective: in this study, the effect of potent zinc solubilizing bacteria on zinc supply of single cross cultivar 704 was evaluated.materials and methods: isolation of bacteria from rhizospheres of maize, wheat and sunflower was performed in different cities of east azerbaijan province. the experiment was performed in two phases in vitro and in a greenhouse in a completely randomized statistical design with three replications.results: a total of 20 bacterial isolates were obtained from the rhizosphere of the studied plants. in qualitative evaluation, the results showed that zp13 isolates in zinc phosphate source, zo11 in zinc oxide source and zc10 in zinc carbonate source with hd / cd ratio with 1.74, 1.68 and 1.61, respectively, had the highest solubility. in quantitative evaluation of zinc solubility, zp13 isolate (24.64 mg / l), zc10 isolate in zinc carbonate (19.48 mg / l) and zo11 isolate in zinc oxide (26.54 mg / l) had the highest solubility. the two isolates zo11 and zo14 in comparison with the negative control treatment led to an increase in zinc uptake of 179.7 and 62.37% in the root and 155.1 and 110.6% in the shoot part of maize, respectively. identification of isolates zo11 and zo14 showed that they belong to acinetobacter calcoaceticus and agromyces italicus, respectively.conclusion: according to the results of this experiment, the potential of rhizobacteria of different plants can be used to provide the zinc required by plants as a healthy and ecofriendly solution.