تاثیر تراکم بوته بر تجمع ماده خشک، شاخص کلروفیل و مقدار اینولین ریشه در دو رقم شیکوره ویتلوف (.cichorium intybus l)

مقدمه و هدف: شیکوره با نام علمی cichorium intybus l. گیاهی چند ساله از خانواده‌ی آستراسه است. ریشه‌های این گیاه علاوه بر تولید شیکون به عنوان سبزی ارزشمند از طریق فورسه کردن ریشه‌ها در محیط تاریک، مهمترین منبع مورد استفاده جهت استخراج اینولین و الیگوفروکتوزها است. با توجه به این که کشت و کار این گیاه در ایران رایج نشده و نظر به اینکه یکی از مهمترین مسائل برای ترویج کاشت یک محصول جدید تعیین تراکم کاشت و نوع رقم می باشد. مواد و روش‌ها :طی این آزمایش تاثیر 4 تراکم بوته (تراکم 50، 25، 17 و 12 بوته در مترمربع) و دو رقم شیکوه ویتلوف (پاگنا و یلواستار ) به صورت آزمایش مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خلعت پوشان، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز در سال 1398 و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. در طول دوره رشد گیاه، میزان کلروفیل برگها اندازه‌گیری شد. پس از برداشت ریشه‌ها عملکرد ریشه‌ها به صورت نمونه‌برداری از 1/5 متر طولی ردیف گزارش شد. پس از برداشت صفاتی نظیر وزن خشک بخش هوایی و ریشه، نسبت ریشه به برگ و نیز میزان اینولین ریشه‌ها به روش رنگ سنجی اندازه‌گیری شدند. یافته ها: رقم یلواستار دارای نسبت ریشه به برگ بیشتر و نیز دارای شاخص کلروفیل بالاتری نسبت به رقم پاگنا بود در حالیکه از نظر عملکرد ماده خشک برگ و ریشه بین ارقام مورد بررسی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. تراکم بوته تاثیر معنی داری بر درصد اینولین ریشه نداشت. همچنین بین ارقام مورد بررسی نیز از این نظر اختلاف معنیداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل برای تولید اینولین تراکم های پایین و متوسط (17-12 بوته در متر مربع) پیشنهاد می شود. رقم پاگنا به دلیل برخورداری از نسبت ریشه به برگ کمتر می تواند بصورت یک رقم دو منظوره هم برای تولید شیکون از طریق فورسینگ ریشه و هم بعنوان گیاه علوفه ای در نظر گرفته شود.

effect of planting density on dry matter accumulation ,chlorophyll index and inulin content in two cultivars of witlof chicory (cichorium intybus l.)

background and objective: chicory (cichorium intybus l.) is a perennial plant belong to the asteraceae family. chicory root as a vegetable crop can be forced in darkness to produce chicon. also chicory roots have been reported to be the most abundant source of inulin and other oligofructoses. materials and methods: in this experiment the effect of two factors including four plant densities (12, 17, 25 and 50 plants.m-2) and two cultivars (pagana, yellow star) with three replications were evaluated based on the randomized complete block design. the experiment was conducted during 2018 in khalat pushan agricultural research station (kpars), university of tabriz. during growth period, the chlorophyll index was assessed. after harvest the root yield recorded based on the yield of mean row with length of 1.5 m in each plot. in addition to root yield the foliage and root dry weight, root: foliage ratio and inulin content of roots were assessed via the colorimetric methods. results: the yellow star cultivar had the higher chlorophyll index and also roots: leaf ratio than pagana. while about leaf and root dry weight yields, there were no significant differences between two cultivars. results showed that the plant density and cultivar had not any significant effect on inulin content in chicory roots.conclusion: based on the results for inulin production the low and moderate plant densities (12-17 plant.m-2) are advisable. the pagana cultivar due to the low root: leaf ratio could be considered as a two purpose cultivar, roots for forcing in order to chicon production and foliage as forage crop.