اثر منبع کود نیتروژن و تداخل علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود (cicer arietinum l.) دیم

اهداف: هدف این مطالعه ارزیابی اثرات منابع مختلف کود نیتروژن (زیستی، شیمیایی و ترکیبی) و تداخل علف‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود در شرایط آب و هوایی خرم‌آباد بود. مواد و روش‌ها: آزمایش در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی پل بابا حسین خرم آباد به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. کود نیتروژن به‌عنوان فاکتور اصلی (شاهد (عدم مصرف کود)، کود زیستی ریزوبیوم، 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن و کاربرد تلفیقی ریزوبیوم + 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن، ارقام نخود به عنوان فاکتور فرعی (عادل، منصور و آرمان) و تداخل علف‌هرز (وجین دستی و تداخل تمام فصل علف‌های هرز) به‌عنوان فاکتور فرعی فرعی در نظر گرفته شدند.یافته‌ها: اثر کود نیتروژن (به‌ویژه کاربرد تلفیقی ریزوبیوم + 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن) بر همه صفات مورد ارزیابی مثبت و معنی‌دار بود. مقایسه میانگین رقم × کود نشان داد که بیشترین تعداد غلاف تک بذری، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد کاه و عملکرد دانه به رقم آرمان با مصرف تلفیقی ریزوبیوم + 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن اختصاص یافت. در شرایط وجین علف‌های‌ هرز، بیشترین ارتفاع بوته، تعداد غلاف تک بذری، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه به رقم آرمان مربوط بود. نتیجه‌گیری: رقم آرمان می‌تواند به‌عنوان بهترین رقم در شرایط آب و هوایی خرم‌آباد در نظر گرفته شود. تلقیح بذر با ریزوبیوم همراه با مصرف 50 درصد کود نیتروژن مورد نیاز و کنترل علف‌های هرز می‌تواند عملکرد ارقام نخود را بهطور قابل توجهی افزایش دهد.

effect of nitrogen fertilizer source and weed interference on yield and yield components of dryland chickpea (cicer arietinum l.) cultivars

background and objective: the aim of this study was the determine effects of nitrogen fertilizer sources (biological, chemical and integrated) and weed interference on the yield and yield components of chickpea cultivars in khorramabad conditions.materials and methods: the experiment was conducted as splitsplitplot based on randomized complete block design with three replications at the experimental farm of pole baba hossein, khorramabad during the 20172018 growing season. nitrogen fertilizer as main factor (control (without fertilizer), rhizobium biofertilizer, 100% required chemical fertilizer and integration of rhizobium + 50% nitrogen chemical fertilizer), chickpea cultivars (adel, mansour and arman) as subfactor and weed interference (weed control and fullseason weed interference) as subsubfactor were considered. results: the effect of nitrogen fertilizer (especially integration of rhizobium + 50% nitrogen chemical fertilizer) on all evaluated traits was positive and significant. the mean comparisons of cultivar × fertilizer showed that the highest number of pods with one seed, number of pods per plant, number of seeds per plant, straw yield and grain yield were achieved by arman cultivar and with integrated application rhizobium + 50% nitrogen chemical fertilizer. in weed control conditions, the highest plant height, number of pods with one seed, number of pods per plant and grain yield was related to arman cultivar. conclusions: arman cultivar can be considered as the best cultivar in khorramabad climate conditions. seeds inoculation with rhizobium along with consuming 50% of the required nitrogen fertilizer and weeds control can significantly increase the yield of chickpea cultivars.