بهبود کارایی مصرف آب چغندرقند (beta vulgaris l.)با کاربرد ورمی‌کمپوست و محافظ‌های گیاهی

اهداف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات متقابل ورمی‌ کمپوست و محافظ‌های گیاهی روی پاسخ‌های فیزیولوژیکی چغندرقند در سطوح مختلف آبیاری انجام گردید. مواد و روش‌ها: این پژوهش به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در دو سال زراعی انجام گرفت. کرت‌های اصلی شامل آبیاری در 30 (کم آبی شدید)، 50 (کم آبی متوسط)، 70 (آبیاری نرمال) و 90 درصد (آبیاری اضافی) ظرفیت زراعی بودند. کرت‌های فرعی شامل ورمی کمپوست (صفر و 7 تن در هکتار) و محافظ‌های گیاهی شامل آب مقطر (شاهد)، روی (5 میکرومول)، سیلیکون (4 میلی‌مول)، گلایسین بتائین (4 میلی‌مول) و اسیداسکوربیک (0.5 میلی‌مول) بود. یافته‌ها: عملکرد ریشه در گیاهان آبیاری شده در 70 درصد ظرفیت زراعی بیشتر از سایر تیمارها بود که منتج به افزایش کارایی مصرف آب، کارایی استفاده از آبیاری و کارایی تعرق برای عملکرد ریشه ‌شد. همچنین، عملکرد و وزن خشک ریشه‌ها بوسیله کاربرد محافظ‌های گیاهی افزایش یافت. محافظ‌های گیاهی و ورمی‌کمپوست تاثیری بر کارایی مصرف آب عملکرد ریشه در 70 و 90% ظرفیت زراعی نداشتند، اما کارایی مصرف آب بوسیله گلایسین بتائین در 50% ظرفیت زراعی، و سیلیکون و گلایسین بتائین در 30% ظرفیت زراعی به همراه کاربرد ورمی کمپوست افزایش یافت. اثرگذاری گلایسین بتائین برای کارایی مصرف تعرق و عملکرد قند بیشتر از سایر تیمارها بود. بیشترین عملکرد ریشه در تیمار70% ظرفیت زراعی بدست آمد و کاربرد محافظ‌های گیاهی و ورمی‌کمپوست عملکرد ریشه را نسبت به شاهد افزایش دادند. نتیجه‌گیری: استفاده از ورمی کمپوست و محافظ‌های گیاهی (بویژه گلایسین بتائین و اسیداسکوربیک) در تعدیل تنش‌های آبی برای تولید پایدار چغندرقند موثر بودند. کاراترین محافظ‌ گیاهی برای تحمل تنش و پایداری عملکرد گلایسین بتائین بود.

improving the water use efficiency of sugar beet (beta vulgaris l.) by vermicompost and phytoprotectants

background and objective: the aim of the present study was to investigate the interaction effects of vermicompost and phytoprotectants on the physiological responses of sugar beet (beta vulgaris l.) at different levels of irrigation. materials and methods: twoyear research was conducted as a splitplot factorial experiment. treatments were irrigation levels [irrigation at 90% field capacity (extrawatered), 70% field capacity (wellwatered), 50% field capacity (moderate stress) and 30% field capacity (severe stress)], vermicompost [0 and 7 t.ha1] and phytoprotectants [distilled water (control), zinc, silicon, glycine betaine, ascorbic acid]. results: the results showed that root yield in irrigated plants at 70% of field capacity was higher than other treatments. also, the yield and dry weight of the roots were significantly increased by the application of phytoprotectants. phytoprotectants and vermicompost had no effect on water use efficiency of root yield at 70 and 90% of field capacity, but, water use efficiency with glycine betaine at 50% field capacity and with silicon and glycine betaine at 30% field capacity with vermicompost application increased significantly. the effectiveness of glycine betaine for transpiration efficiency and sugar yield was higher than other treatments, regardless of irrigation. the highest root yield was obtained in the treatment of 70% field capacity and was significantly increased by the use of phytoprotectants and vermicompost. conclusion: our findings show that the use of vermicompost and phytoprotectants (especially glycine betaine and ascorbic acid) could be effective in modulating water stress to sugar beet and help to have sustainable agriculture.