اثر کاربرد مواد بهساز بر ویژگی‌های مورفو‌‌فیزیولوژیک، عملکرد و عناصر موجود در دانه باقلا (vicia faba l.)

اهداف: مطالعه به‌منظور ارزیابی اثر مواد بهساز بر برخی از ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک، عملکرد و عناصر موجود در دانه باقلا انجام گردید.مواد و روش‌ها: آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزرعه‎‌ای شهرستان دره‌شهر ‌ ‌استان ایلام، روی گیاه باقلا انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل انواع مواد بهساز و مقادیر ناهمانند مواد بهساز (بقایای یونجه (5، 10 و 15 تن در هکتار)، کاه و کلش گندم (5 و 10 تن در هکتار)، کود مرغی (2، 4 و 6 تن در هکتار) و کود شیمیایی) بود. یافته‌ها: بیشترین شاخص سطح برگ، تعداد برگ، ارتفاع بوته، مقدار آب نسبی، پروتئین دانه، پتاسیم دانه و نیتروژن دانه در تیمار 15 تن در هکتار بقایای یونجه و بیشترین تعداد غلاف، شاخص کلروفیل برگ، فسفر دانه و عملکرد تر دانه در تیمار شش تن در هکتار کود مرغی و بیشترین مقدار منیزیم دانه در تیمار 15 تن در هکتار کاه و کلش گندم به‌دست آمد.نتیجه‌گیری: مواد بهساز به دلیل بالا بودن خاصیت نگهداری رطوبت در خاک می‌توانند تاثیر بسیار زیادی بر محتوی آب نسبی برگ داشته باشند. همچنین این مواد به علت فراهمی بهتر عناصر غذایی در فصل رشد گیاه و به دنبال آن گسترش بیشتر شاخص سطح برگ و دیگر خصوصیات فیزیومورفولوژیک گیاه شد. با توجه به قیمت پایین‌تر بقایای گیاهی یونجه نسبت به کود مرغی و نیز امکان دسترسی به آن در بیشتر نقاط کشور، نسبت به سایر سطوح کودی مناسب‌تر بوده و قابل توصیه است.

the effect of amendment materials on morphophysiological properties,yield and element in grain of bean (vicia faba l.)

background and objective: the goals of study where to evaluate the effect of amendment materials on morphophysiological properties yield and element in grain of bean.materials and methods: the experiment was conducted as randomized complete block design (rcbd), in the crop year 20182019, in a farm in dare shahrilam province, on bean plant in three replications. trial factors include two factors, the types of amendment materials and the amount of insoluble matter (alfalfa residues, straw and wheat straw, chicken manure and fertilizer). results: the highest leaf area index, number of leaves, plant height, and relative water content, protein, potassium and nitrogen of grain were observed in treatment of 15 tons per hectare of alfalfa residues and the highest number of pods, leaf chlorophyll index, phosphorus of grain and wet grain yield was used in treatment of 6 tons per hectare of chicken manure while the highest magnesium content of grain in 15 t/ha of straw and wheat straw.conclusion: amendment materials because of the high moisture content in the soil can have a great influence on the relative water amount of the leaf. also, due to the better nutritional value of the nutrients during the plant growing season, this material was followed by the further expansion of the leaf area index and other physiomorphological characteristics of the plant. regarding the lower price of alfalfa plant residues, it is more appropriate than chicken manure and its availability in most parts of the country than other fertilizer levels and is recommended.