بررسی کارایی کشت مخلوط ترتیکاله (triticosecale) و ماشک گل خوشه‌ای villosa l.) (vicia با استفاده از شاخص‌های رقابت تحت سامانه‌های مختلف خاک‌ورزی

اهداف: کشت مخلوط می تواند به عنوان یکی از راه های افزایش عملکرد و پایداری تولید در واحد سطح مطرح باشد. بنابراین، این آزمایش به‌منظور بررسی اجزاء عملکرد، عملکرد و شاخص های رقابت در کشت مخلوط تریتیکاله با ماشک گل خوشه ای تحت تاثیر سامانه های مختلف خاک ورزی انجام گردید. مواد و روش ها: آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال زراعی 981397 بصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرارانجام شد. خاک ورزی در سه سطح (شخم مرسوم، حداقل و بدون شخم) عامل اصلی و الگوی کاشت در پنج سطح (کشت خالص ماشک (m) و تریتیکاله (t) و کشت‌های مخلوط 50t:50m، 67t:33m و 33t:67m) عامل فرعی بوند.  یافته ها: نتایج نشان داد که اثر خاک ورزی و الگوی کشت بر تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و دانه تریتیکاله و تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک و دانه ماشک معنی دار بود. بالاترین عملکرد دانه تریتیکاله و ماشک مربوط به شخم رایج و کشت خالص بود. بیشترین سودمندی بر اساس شاخص های نسبت برابری زمین (1.30) و ضریب نسبی تراکم (4.60) از الگوی کشت مخلوط m50t+50 بدست آمد. مثبت بودن مقادیر شاخص غالبیت و بالاتر بودن مقادیر نسبت رقابت در الگوی 50t:50m و 33t:67m برای گیاه تریتیکاله، بیانگر برتری رقابتی تریتیکاله نسبت به ماشک یا استفاده بهتر از نهاده‌ها در کشت مخلوط بوده است. کاهش یا افزایش عملکرد واقعی کل و سودمندی مخلوط در تریتیکاله و ماشک مثبت بود. نتیجه گیری: بنابراین با برآورد شاخص های رقابتی  به منظور بررسی وضعیت دو گونه در مخلوط مشخص گردید در تیمارهای مختلف کشت مخلوط افت عملکرد واقعی کل وجود نداشت که نشان از برتری کشت مخلوط نسبت به تک کشتی می باشد. بنابراین الگوی 50t+50m علاوه بر ایجاد تنوع زیستی و پایداری اکوسیستم باعث حداکثر بهره وری از زمین می شود.

Evaluation of the Fficiemcy of Triticale (Triticosecale Wittmack) Intercropping with Winter Vetch (Vicia villosa L.) by Competitive Indices under Different Tillage Systems

AbestractBackground and Objective: Iintercropping can be considered as one of the ways to increasing the yield and production stability per unit area. So, this experiment in order to investigate yield components and yield as well as competition indices in triticale and winter vetch intercropping under different tillage systems done. Materials and Methods: The experiment was conducted as a split plot based on randomized complete block design with three replications at the BuAli Sina University. Three tillage levels (conventional, reduced and no tillage) were set as main plot and five planting patterns) sole cropping of winter wetch (M) and triticale (T) and intercropping of 50T+50M, 67T+33M and 33T+67M) were considered as sub plot. Results: Results showed that tillage and planting pattern had a significant effect on number of spikes per m2, number of seeds per spike, 1000seed weight and biological and grain yield in triticale. Also, such significant impact was recorded for the number of pods per plant, number of seeds per plant, 100seed weight and biological and grain yield in winter vetch. The highest grain yield for triticale and winter vetch was relvealed at sole cropping under conventional tillage. Highest LER (1.30) and RCC (4.60) were obtained from 50T+50M treatment. The positive values of the aggressivity and the higher values of the competition ratios in 50T+50M treatment for triticale indicates the competitive superiority of triticale over winter vetch or better using of inputs in intercropping. Actual yield loss and intercropping advantage were positive in triticale and winter vetch. Conclusion: Therefore, by estimating the competitive indices in order to evaluate the ststuse of the two species in the intercropping, it was determined that in the different intercropping treatments, therewas no actual yeild loss which shows the superiority of intercropping over the sole cultivation of the two species. So, planting patterns of 50T+50M in addition to creating biodiversity and ecosystem sustainability, causes maximum productivity of the land.