اثرات زیست‌محیطی نظام تولید گندم آبی با رویکرد ارزیابی چرخه‌ حیات (مطالعه موردی: استان اردبیل)

اهداف: ارزیابی چرخه حیات (lca)رویکردی برای مطالعه اثرات زیست محیطی تولید محصول یا انجام یک فعالیت است که بر اساس دو شاخص میزان مصرف منابع وانتشارآلاینده ها محاسبه می گردد. یکی از محدودیت های استفاده از نهاده ها در بخش کشاورزی انتشار آلاینده های مختلف می باشد که اثرات منفی بر محیط‌زیست دارند. هدف از این پژوهش بررسی انتشار آلایند ه های زیست محیطی در مراحل مختلف تولید گندم آبی در استان اردبیل است. مواد و روش ها: برای تجزیه وتحلیل اثرات زیست محیطی، از روش iso14014 به ازای یک واحد کارکردی معادل با یک تن دانه استفاده شد. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه ومصاحبه حضوری با تولیدکنندگان گندم آبی استان در سال زراعی 971396 جمع‌آوری شدند. اثرات زیست محیطی در قالب هفت گروه تاثیر گرمایش جهانی، سمیت برای اکوسیستم های خشکی، اسیدی شدن، تخلیه منابع فسیلی، تخلیه منابع فسفات، تخلیه منابع پتاسیم و منابع آبی با استفاده از ارزیابی چرخه حیات(lca)  مورد بررسی قرار گرفت.  یافته ها: برآورد شاخص های زیست‌محیطی (ecox) و یا تخلیه محیطی (rdi) برای گروه های تاثیر نشان داد که ارزش های ecox و rdi برای گروه های تاثیر گرمایش جهانی، اسیدیته، اوتریفیکاسیون اکوسیستم خشکی و تخلیه منابع فسیلی، فسفات، پتاسیم و منابع آبی به‌‌ترتیب برابر با 0.075، 0.178، 0.401، 0.036، 0.628، 0.040 و 0.353 به دست آمد. بنابراین می توان نتیجه گرفت در میان شاخص های زیست محیطی اوتریفیکاسیون خشکی بیشترین تاثیر منفی و در میان گروه های تخلیه منابع، تخلیه منابع فسفات بالاترین پتانسیل آسیب به محیط‌زیست را دارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد که مدیریت مصرف بهینه کودهای شیمیایی به‌ویژه کود نیتروژن و فسفر بر مبنای بهره گیری از اصول کم نهاده و کاربرد انواع نهاده های آلی، کاشت گیاهان تثبیت کننده نیتروژن و خاک‌ورزی حداقل می توان از روش‌های مختلف مدیریت نظام زراعی بهره جست. تا بتوان گامی برای کاهش اثرات زیست محیطی باشد.

Environmental Impact of Irrigated Wheat Production System Using the life Cycle Assessment Technique (Case study: Ardabil province)

AbstractBackground and Objective: Life Cycle Assessment (LCA) is an approach to study the environmental impacts of product production or activities that are calculated based on two indicators of resource consumption and emissions.One of the inputs using limitations in agriculture is environmental emissions of various pollutants that have negative effects on the environment. The purpose of this study is to investigate the environmental impacts for irrigated wheat production in Ardabil provience. Materials and Methods: This analysis considered the entire system which was required to produce one ton of wheat grain. For this purpose, a functional unit was assumed based on ISO14040 methods.The primary data were gathered using the questioners and face to face interview with 100 irrigated wheat producers in Ardabil Province in 2018. The environmental impacts were classified into seven impact categories including global warming, acidification, terrestrial eutrophication, depletion of fossil resources, depletion of phosphate, potassium resource depletion and water resource depletion by using LCA methodology. Results: The values for climate change (global warming), acidification and eutrophication, phosphate resource depletion, potassium resource depletion and water resource depletion were estimated at 0.075, 0.178, 0.401, 0.36, 0.628, 0.040, and 0.353, respectively. As a result, among environmental effect categories (EcoX) the highest environmental impacts were observed in the eutrophication categories; among the resource depletion categories (RDI), the depletion of phosphate resources had the greatest negative environmental impact for irrigated wheat production. Conclusion: It seems that the management of optimal use of chemical fertilizers, specially nitrogen fertilizer and replacing them with a variety of organic fertilizers and using the biofertilizers can reduce the negative environmental impacts of irrigated wheat producers in terms of terrestrial eutrophication and phosphorus fertilizers groups in Ardabil Province.