ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم طارم هاشمی در دو سامانه فشرده بوم‌شناختی و رایج

اهداف: استفاده از کود‌های آلی، تراکم کمتر بذر در خزانه و کم‌آبیاری به عنوان یک ضرورت در ایجاد سامانه فشرده بوم‌شناختی به شمار می‌آید. این پژوهش نیز به منظور ارزیابی تاثیر برخی از مولفه‎های این سامانه بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم طارم هاشمی انجام گردید. مواد و روش: آزمایش در فصل زراعی 1397 به صورت کرت‎های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی آبیاری در دو سطح غرقاب و کم‌آبیاری تنظیم شده، عامل فرعی نوع کود در سه سطح شاهد، کود شیمیایی متداول و کود ورمی‌کمپوست و عامل فرعی فرعی تراکم بذر در خزانه در سه سطح 300، 200 و 100 گرم در متر‌مربع بود. یافته ها: با توجه به نتایج تجزیه واریانس و معنی‌داری برهمکنش بین عوامل مورد بررسی، استفاده از تیمار ‌بوم‌شناختی (کود ورمی‌کمپوست به همراه تراکم 200) توانست با بهبود صفاتی مانند تعداد پنجه در متر‌مربع و پنجه بارور میزان عملکرد شلتوک حدود 40/4613 کیلوگرم در هکتار را داشته باشد که با تیمار کود شیمیایی تفاوت معنی‌داری نداشت. همچنین، نتایج نشان داد عملکرد زیستی در تیمار ‌بوم‌شناختی (کود ورمی‌کمپوست به همراه تراکم 200) با میانگین 12335.60 کیلوگرم در هکتار از نظر آماری تفاوتی با کود شیمیایی به همراه تراکم 200 ندارد. استفاده از رژیم کم‌آبیاری در مقایسه با آبیاری غرقاب چهار درصد عملکرد شلتوک کمتری داشت. نتیجه گیری: بنابراین، به منظور کاهش مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف بی‌رویه کود شیمیایی، کاهش تراکم بذر و کاهش مصرف آب استفاده از  سامانه فشرده بوم‌شناختی با به کارگیری کود ورمی‌کمپوست، تراکم بذر 200 گرم در خزانه و کم‌آبیاری تنظیم شده توصیه می‌شود.

Evaluation of Yield and Yield Components of Rice cv. ‘Tarom Hashemi’ in System of Rice Intensification (SRI) and Conventional Systems

AbstractBackground and Objective: Application of organic fertilizer, reduced plant density in nursery and adjusted water deficit are needed in the system of rice intensification (SRI). The present research was conducted to evaluate the effect of some attributes of this system in term of the yield and yield components of rice cv. ‘Tarom Hashemi’. Materials and Methods: The present research was conducted in a split split plot experiment based on randomized complete block design with three replications in 2018. The main plots included the irrigation method in two levels (flooding and deficit irrigation regimes), the sub plots were fertilizer types at three levels (control, chemical and vermicompost fertilizers) and sub sub plots were seedling density in nursery at three levels (100, 200 and 300 gram of seed per square meter). Results: According to the results of variance analysis and significant interaction between factors, application of SRI (vermicompost + 200 g seed.m2) improved paddy yield (4613.40 kg.ha1) nearly similar to chemical fertilizer throughout improving plant characteristics such as number of tillers per square meter and fertile tiller. The results also, showed that biological yield in SRI treatment (vermicompost + 200 g seed per square meter) with average of 12335.60 kg.ha1 was not statistically different from chemical fertilizer + 200 g seed per square meter. Furthermore, using adjusted water deficit irrigation decreased the paddy yield by only four percentage as compared to the conventional irrigation. Conclusion: In general, to avoid environmental problems caused by overusing of chemical fertilizer and, to reduce seed density in nursery and to improve water productivity, SRI i.e. integration of vermicompost fertilizer + 200 g seed per square meter + adjusted water deficit irrigation could be recommended.