تاثیر نانوذره اکسید روی بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و مورفولوژیکی گندم در شرایط خشکی

اهداف: هدف از این پژوهش بررسی برخی ویژگی های بیوشیمیایی و مورفولوژیکی و امکان تخفیف اثرات تنش خشکی توسط محلول پاشی نانواکسید روی بر عملکرد گندم است.مواد و روش ها: آزمایشی در سال 97-1396 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام گرفت. فاکتور اول تنش خشکی در سه سطح (35 ، 60 و 85 درصد ظرفیت زراعی مزرعه)، فاکتور دوم ارقام گندم (میهن، حیدری، سای سونز و گاسگوژن) و فاکتور سوم شامل محلول پاشی با نانوذره اکسید روی با غلظت های (صفر، 0/5 و یک گرم در لیتر) در نظر گرفته شد. محلول پاشی در مرحله سه برگچه ای صورت گرفت و سه روز پس از محلول پاشی، تنش خشکی بر اساس ظرفیت زراعی مزرعه اعمال شد و ده روز بعد از تنش، نمونه برداری انجام گرفت.یافته ها: تحت تیمار نانواکسید روی میزان پروتئین محلول، قند محلول، پرولین، ارتفاع بوته و وزن دانه افزایش یافت. با افزایش شدت تنش خشکی میزان پروتئین کاهش یافته اما میزان پرولین و قند محلول افزایش نشان داد. همچنین تنش موجب کاهش معنی دار ارتفاع بوته، وزن خشک و تر ریشه و نیز عملکرد دانه شد. محلول پاشی با نانواکسید روی در تعدیل و تخفیف اثرات تنش خشکی در ارقام میهن و حیدری معنی داری بود و موجب افزایش سازوکارهای دفاعی گیاه در مقابله با تاثیرات مخرب تنش خشکی شد.نتیجه گیری: به طور کلی تغذیه برگی نانواکسید روی در غلظت 0/5 گرم بر لیتر می تواند منجر به ایجاد تحمل گیاه گندم، در برابر تنش خشکی شود.

Effect of Zinc Oxide Nanoparticles on Some Biochemical and Morphological Characteristics of Wheat under Drought Conditions

AbstractBackground and Objective: The aim of this study was to investigate the effect of zinc oxide nanoparticles on some biochemical and morphological characteristics of wheat under drought stress and reduction of drought effects under the influence of zinc nano oxide foliar application. Materials and Methods: A factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications in the University of Mohaghegh Ardebili in 20162017. The first factor was drought stress at three levels (35, 60 and 85% of field capacity), the second factor was wheat cultivars (Mihan, Heydari, Sysons and Gasogen) and the third factor included foliar spraying with zinc oxide nanoparticles with concentrations of 0, 0.5 and 1 g.l1. The foliar application was performed in threeleaf stage and three days after foliar application, drought stress was applied based on field capacity and sampling was performed ten days after stress. Results: The findings showed that under ZnO treatment, the amount of soluble protein, soluble sugar, proline, plant height and grain weight increased. As the severity of drought stress increased, the amount of protein decreased, but the amount of proline and soluble sugar increased. Stress also decreased plant height, dry and fresh root weight, as well as grain yield (15.95% of grain size and 11.93% of grain weight). Spraying wheat plants with zinc nano oxide in the Mihan and Heydari cultivars moderated the effects of stress, and in the cultivars of Sysons and Gascogen increased the plant’s defense mechanisms against the destructive effects of drought stress. Conclusion: In general, foliar feeding of ZnO at a concentration of 0.5 g.l1 makes wheat plants tolerant to drought stress.