اثرات خاک‌ورزی حفاظتی بر کارایی فنی گندم‌کاران در شهرستان دزفول

اهداف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل اثرات پذیرش تکنولوژی خاک ورزی حفاظتی بر میزان و احتمال وقوع کارایی فنی انجام گردید.مواد و روش ها: برای دستیابی به هدف تحقیق، از مدل دو مرحله‌ای هکمن استفاده شد. از داده های مقطعی در سال زراعی 95-1394 استفاده شد. داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه از 168 تولیدکننده گندم به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای در شهرستان دزفول جمع آوری شد.یافته ها: نتایج تحلیل مالی نشان داد که خاک ورزی حفاظتی در مقایسه با روش خاک ورزی مرسوم عملکرد و سود ناخالص در هر هکتار را به ترتیب 20.22 و 21.44 درصد افزایش می دهد. میانگین کارایی فنی در بین زارعین مورد بررسی نیز 0.78 است. همچنین، نتایج نشان داد از نظر تکنولوژی تولید و مدیریت، اختلاف کارایی فنی میان کارآمدترین و ناکارآمدترین تولیدکننده 0.43 است. علاوه بر این، متغیرهای پذیرش تکنولوژی خاک ورزی حفاظتی، نسبت موجودی ماشین های مخصوص کشت حفاظتی در هر روستا، سابقه کشاورزی، میزان آب مصرفی و سطح تحصیلات اثر مثبت و متغیرهای نیروی کار و فاصله از روستا اثر منفی و معنی داری بر کارایی فنی گندمکاران دارند. متغیر پذیرش تکنولوژی خاک ورزی حفاظتی با اثر نهایی 0.48 واحدی نیز بیشترین اثر را بر افزایش کارایی فنی دارد. همچنین به طور میانگین کارایی فنی تولیدکنندگانی که اقدام به استفاده از تکنولوژی های خاک ورزی حفاظتی کرده اند به میزان 0.35 از سایر واحدها بزرگ‌تر است.نتیجه گیری: با افزایش استفاده از تکنولوژی خاک ورزی حفاظتی و فراهم آوردن ماشین های مخصوص این نوع تکنولوژی، احتمال افزایش کارایی فنی تولید گندم وجود دارد. با توجه به اقتصادی تر بودن کشت به روش خاک‌ورزی حفاظتی نسبت به خاک ورزی مرسوم و وجود رابطه مثبت و معنی دار بین متغیر پذیرش تکنولوژی خاک‌ورزی حفاظتی و کارایی فنی تولید گندم، می‌توان با افزایش اطلاعات و آگاهی کشاورزان نسبت به مزایای کشت خاکورزی حفاظتی و اعطای تسهیلات به کشاورزان برای پذیرش این تکنولوژی، کشاورزان را به سمت استفاده از تکنولوژی‌های خاک ورزی حفاظتی ترغیب نمود.

The Effects of Conservation Tillage on Technical Efficiency of Wheat Growers in Dezful County

Background and Objective: The purpose of this study was to evaluate the effects of adoption conservation tillage technology on the incidence and probability of technical efficiency. Materials and Methods: To achieve the research goal, Heckman twostep model was used. The applied cross sectional data cover the growing season of 201516. the data were collected through completing questionnaires from a sample of 168 wheat growers in Dezful county who were selected by multistage random cluster sampling method. Results: The results of financial analysis showed that conservation tillage increases yield and gross profit per hectare by 20.22% and 21.44%, respectively compared to conventional tillage proceders. The average technical efficiency of the selected farmers is 0.78. Also, the results indicated that in terms of production and management technology, the technical efficiency difference between the most efficient and inefficient producer is 0.43. Furthermore, It is found that technology adoption of conservation tillage, ratio of available cultivation machines of conservation tillage in each village, growing experience water use and education level have significant effects and Labor and distance from village variables have negative and significant effect on technical efficiency of farmers. The conservation tillage adoption with a marginal effect of 0.48 showed the highest effect on the technical efficiency. The results also showed that farmers who use conservation tillage technologies are expected to be more efficient by 0.35, on average. Conclusion: Adoption of conservation tillage technology and providing the relevant machines will increase the possibility higher technical efficiency. Regarding that conservation tillage is more beneficial compared to the conventional one and that there is a positive and significant relationship between adoption of conservation tillage and technical efficiency of wheat growers, farmers should be encouraged to adopt conservative technology through enhancing farmers’ knowledge and awareness of the benefits of conservation method and increasing the provision of facilities to farmers.