اثر سیستم‌های خاک‌ورزی، روش کاشت و مقدار نیتروژن بر عملکرد کلزا (Brassica Napus L.) و برخی از خصوصیات خاک در شرایط شالیزاری

اهداف: این تحقیق به منظور بررسی اثر خاک ورزی، روش کاشت و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد دانه و برخی  خصوصیات خاک در زراعت کلزا به عنوان کشت دوم بعد از برنج انجام شد.مواد و روش ها: آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1395 در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور در شهر رشت اجرا شد. در این آزمایش، سه شیوه خاک ورزی شامل خاک ورزی متداول (شخم برگردان‌دار در عمق 30-25 سانتی متر+ دوبار دیسک) ، کم خاک ورزی (یک بار استفاده از روتیواتور تراکتوری در عمق 15-10 سانتی متر) و بی خاک ورزی به عنوان کرت های اصلی در نظر گرفته شدند. علاوه بر این، دو روش کشت شامل کشت مستقیم و نشایی و چهار مقدار کود نیتروژن از منبع اوره به میزان، صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی منظور شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که تیمار کم خاک ورزی با 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با کسب میانگین 4144.3 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. سیستم بی خاک ورزی بیشترین وزن مخصوص ظاهری (1.58 گرم بر سانتی متر مکعب)، شاخص مخروطی (3.74 مگا پاسکال)، رطوبت خاک (72.13 درصد) و کمترین طول ریشه (20.65 سانتی متر) و وزن ریشه (61.43 گرم در متر مربع) را دارا بود. تیمار بدون مصرف نیتروژن، کمترین مقدار نیتروژن خاک، کربن آلی، طول و وزن ریشه را به خود اختصاص داد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج، ترکیب کم خاک ورزی با مقدار 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در هر دو روش کشت، مستقیم و نشایی را به دلیل عملکرد دانه بالا می توان جهت کشت کلزا در اراضی شالیزاری منطقه گیلان پیشنهاد نمود.

Effects of Tillage Systems, Planting Method and Nitrogen Amounts on the Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) and Some Properties of Soil in Paddy Field Conditions

Objective & Background: The aim of this study was to investigate the effects of tillage, planting method and the levels of nitrogen fertilizer on the grain yield and some properties of soil in planting Rapeseed (Brassica napus L.) as a second crop after rice. Materials & Methods: A split factorial experiment in complete randomized block design was conducted with three replications at research fields of Rice Research Institute of Iran in Rasht during two cropping seasons of 20162018. In the experiment, three tillage methods including the conventional tillage (moldboard plow at a depth of about 2530 cm + doubledisc), minimum tillage (once using tractormounted rotavator at a depth of about 1015 cm) and notillage were considered as the main plots. In addition, two planting methods of direct planting and transplanting as well as the four amounts of nitrogen fertilizer of 0, 100, 200 and 300 kg.ha1 urea source were considered as factorial in sub plots. Results: Results showed that the minimum tillage at 200 kg ha1 of nitrogen had the highest grain yield with the average of 4144.3 kg.ha1. The system of notillage had the maximum soil bulk density (1.58 g.cm3), cone index (3.74 MPa), soil moisture (72.13%), minimum root length (20.65 cm) and root weight (61.43 g.m2). The treatment of without nitrogen consumption showed the minimum values of soil nitrogen, organic carbon as well as root length and weight. Conclusion: Based on the results, the combination of minimum tillage by using 200 kg.ha1 of nitrogen in both planting methods could be recommended for rapeseed production in Guilan region due to the high grain yield.