تعیین تراکم بوته و زمان مناسب کاشت لوبیا لیما (phaseolus lunatus) در استان گیلان

اهداف: این آزمایش برای امکان سنجی زراعت لوبیا لیما در استان گیلان و ارزیابی  تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و نحوه رشد و نمو آن انجام شد.مواد و روش ها: آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و دو عامل تاریخ کاشت (20 فروردین، 4 اردیبهشت، 5 مرداد، 20 مرداد) در کرت های اصلی و تراکم بوته (فاصله بوته 10، 15 و 20 سانتی متر) در کرت های فرعی انجام شد. صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد و مراحل فنولوژی ارزیابی شد.یافته ها: در سال اول، غیر از عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه، سایر صفات تحت تاثیر معنی دار برهمکنش تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار گرفتند. مقایسه میانگین صفات نشان داد که اولین تاریخ کاشت، کمترین عملکرد دانه را داشت. تاریخ کاشت 4 اردیبهشت بیشترین مقادیر عملکرد و درصد پروتئین دانه را نشان داد. در سال دوم، غیر از درصد پروتئین دانه، سایر صفات تحت تاثیر معنی دار برهمکنش تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار گرفتند. مطابق مقایسه میانگین صفات، بیشترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به تاریخ کاشت 20 مرداد با فاصله بوته های 15 و 10 سانتی متر بود. کمترین عملکرد در واحد سطح از تاریخ کاشت 20 فروردین با فاصله بوته 15 سانتی متر به دست آمد. با در نظر گرفتن فاصله ثابت ردیف های کاشت، در هر دو تاریخ کاشت بهاره و تابستانه، 4 اردیبهشت و 20 مرداد ارجحیت دارند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج دو ساله آزمایش، فاصله بوته 15 سانتی متر برای کاشت لوبیا لیما مناسب است. هم چنین، با توجه به کشت برنج در استان گیلان به عنوان محصول اصلی، کشت لوبیا لیما پس از برداشت برنج در اواسط مرداد قابل توصیه است.

Determination of Plant Density and Appropriate Planting Time of Lima Bean (Phaseolus lunatus) in Guilan Province

Objective and Background: This experiment was performed to evaluate the feasibility of Lima bean cultivation in Guilan province and to evaluate the effect of planting date and plant density on its yield and growth. Materials and Methods: The experiment was conducted as split plot in a randomized complete block design with three replications and two factors of sowing date (April 9, April 24, July 27, August 11) in main plots and plant density (plant distances 10, 15 and 20 cm) in sub plots in 2016 and 2018. Morphological traits and yield and yield components as well as phenological stages were evaluated. Combined analysis of variance showed that the effect of year on the studied traits was significant. Therefore, annual analysis of variance of the experiment was performed. Results: In the first year, the results of analysis of variance showed that in exception the grain yield per unit area and percentage of grain protein, other traits were significantly affected by the interaction of sowing date and plant density. The effect of sowing date on yield and grain protein percentage was significant, but these two traits were not significantly affected by plant density. Comparison of means showed that the first sowing date had the lowest grain yield per unit area. The sowing date of April 24 showed the highest yield and percentage of grain protein. In the second year, the results of analysis of variance showed that in exception the percentage of grain protein, other traits were significantly affected by the interaction between sowing date and plant density. According to the mean comparison of the traits, the highest grain yield was related to the sowing date of August 11, with a distance of 15 and 10 cm plant spacing, respectively. The lowest grain yield per unit area was obtained from the sowing date of April 9, with a plant distance of 15 cm. Conclusion: According to the results of two years of experiment, a plant distance of 15 cm is suitable for planting lima beans. Considering the fixed distance of planting rows, in both spring and summer sowing dates, 24 April and 11 August are preferred. Also, due to rice cultivation in Guilan province as the main crop, cultivation of Lima beans after rice harvest in early August is recommended.