اجزای عملکرد و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی خارمریم (Silybum Marianum L.) تحت کاربرد نهاده‌های آلی و زیستی

اهداف: این پژوهش به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای آلی و زیستی بر عملکرد، اجزای عملکرد، درصد روغن و سیلیمارین خارمریم انجام گردید.   مواد و روش ها: آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا گردید. عامل اول کود آلی در سه سطح بدون کاربرد (شاهد)، 20 تن در هکتار کود دامی و 15 تن در هکتار ورمی کمپوست و عامل دوم شامل روش کاربرد کود زیستی سوپرنیتروپلاس در چهار سطح عدم مصرف، بذرمال (تلقیح بذور) ، کودآبیاری (سرک) و بذر مال + کودآبیاری بودند.   یافته ها: بیشترین عملکرد کاپیتول و عملکرد بیولوژیکی با کاربرد کود دامی به دست آمد. تعداد دانه در کاپیتول و وزن هزاردانه با کاربرد هر دو نوع کود دامی و ورمی کمپوست نسبت به شاهد افزایش معنی دار نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه (160.2 گرم در مترمربع) و درصد روغن (17.52 درصد) با کاربرد ورمی کمپوست و بیشترین عملکرد روغن (27.9 گرم در مترمربع) با کاربرد کود دامی به دست آمد که به ترتیب نسبت به شاهد افزایش های 31، 7.8 و 39.7 درصدی داشتند. هر سه روش کاربرد سوپرنیتروپلاس نسبت به شاهد افزایش معنی داری بر درصد روغن دانه داشتند. حداکثر تعداد کاپیتول و وزن هزاردانه با روش تلفیقی کاربرد سوپرنیتروپلاس (بذرمال + کودآبیاری) به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه (159.4 گرم در مترمربع)، درصد روغن (7/ 17 درصد) و عملکرد روغن (28.7 گرم در مترمربع) با کاربرد روش تلفیقی بدون تفاوت معنی دار با روش کودآبیاری و بذرمال به دست آمد که نسبت به شاهد به ترتیب 24.9، 12.5 و 41.9 درصد افزایش نشان دادند. بیشترین درصد سیلیمارین با کاربرد ورمی کمپوست و سطوح مختلف سوپرنیتروپلاس بدون تفاوت معنی دار با یکدیگر (به طور متوسط 6.2 درصد) به دست آمد که نسبت به عدم کاربرد کود آلی و زیستی (شاهد) به‌طور متوسط 79.8 درصد افزایش نشان دادند.   نتیجه گیری: کاربرد کودهای دامی و ورمی کمپوست و کاربرد سوپرنیتروپلاس به صورت بذرمال و یا کودآبیاری باعث بهبود اجزای عملکرد، عملکرد دانه، درصد روغن و سیلیمارین در خارمریم می شود.

Yield Components and Qualitative and Quantitative Yield of Milk Thistle(Silybum marianum L.) Under Organic and Biological Inputs Application

Background and Objective: This research was carried out to investigate the effect of organic and biological fertilizers application on yield, yield components, oil and silymarin percentage of milk thistle.   Materials and Methods: The experiment was conducted as factorial based on randomized complete blocks design (RCBD) at the faculty of Agriculture, University of Maraghehin 2016. The first factor was included organic fertilizer in three levels as without application (control), application of 20 tons per hectare of farmyard manure and application of 15 tons per hectare of vermicompost, and the second factor was included the application methods of Supernitroplas as biological fertilizer in four levels including nonapplication (control), seed inoculation, fertigation (topdress application) and seed inoculation + fertigation   Results: The highest capitol and biological yield was obtained using farmyard manure.  The number of grain per capitols and 1000kernal weight showed significant increases with application of both farmyard and vermicompost compared to control. The highest grain yield (160.2 g.m2) and oil percentage (17.52%) were obtained with vermicompost application and the highest oil yield (27.9 g.m2) obtained using farmyard manure that showed increases of 31, 7.8 and 39.7 % compared to control, respectively. All three methods of Supernitroplas application significantly increased the oil percentage compared to control. The maximum number of capitol and 1000kernal weight were obtained by combined application of Supernitroplas (inoculation + fertigation). The highest grain yield (159.4 g.m2), oil percentage (17.7%) and oil yield (28.7 g.m2) were obtained by using the combined method without significant difference with topdress application and seed inoculation methods that showed increases of 24.9, 12.5 ​​and 41.9% compared to control, respectively. The highest percentage of silymarin was obtained with vermicompost application and Supernitroplas by different methods without significant difference (average: 6.2%), which showed an increase 79.8% on average compared to nonapplication of organic and biological fertilizers (control).   Conclusion: The application of manure and vermicompost fertilizers and the application of Supernitroplas as seed inoculation or fertigation improve the yield components, grain yield, oil percentage and silymarin in milk thistle.