بررسی اثر تلقیح قارچ های‌ میکوریز آربوسکولار و شبه میکوریز بر رشد و جذب فسفر گیاه گشنیز

اهداف:استفاده از پتانسیل میکروب‌های خاک مانند قارچ‌های میکوریز در قالب کودهای زیستی، یکی از راه‌های دوستدار محیط زیست است که به کاهش استفاده از نهاده‌های شمیایی وکاهش خسارات وارد شده بر محیط زیست و انسان کمک می‌کند. بر این اساس در این تحقیق تاثیر تلقیح دوگونه قارچ میکوریز ( diversispora versiformis و rhizophagusirregularis) و یک گونه قارچ شبه میکوریز piriformospora indica  بصورت مجزا و تلفیقی بر عملکرد و میزان جذب فسفر گیاه گشنیز بررسی شد.مواد و روش‎ها:این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل تیمار قارچ منفرد (rhizophagus irregularis، diversispora versiformis، piriformospora indica)، تیمار قارچی توام (rhizophagus irregularis + diversispora versiformis، piriformospora indica + diversispora versiformis، piriformospora indica+ rhizophagus irregularis، piriformospora indica + rhizophagus irregularis + diversispora versiformis)، تیمار شاهد مثبت (دارای کود اوره و سوپرفسفات تریپل، بدون قارچ) و تیمار شاهد منفی (بدون کود شیمیایی، بدون قارچ) بود.یافته‎ها:نتایج نشان‌داد که اثر هرسه گونه قارچ (میکوریز و شبه‌میکوریز) بر شاخص‌های رشدی (وزن تر وخشک اندام هوایی و ریشه) و غلظت فسفر در مقایسه با تیمار شاهد معنی‌دار می‌باشد (p<0.01). در مقایسه با شاهد منفی، میزان افزایش در وزن خشک بخش هوایی در تیمار شاهد مثبت (36.13%)، در وزن خشک ریشه تیمارهای r. irregularis ، pc و d. versiformis (بترتیب 48.04 %، 45.65 % و 42.94 %)، در شاخص کلروفیل تیمار قارچ  p. indica (32.18 %) ، در درصد کلنیزاسیون، تیمار تلفیقی p. indica+ r. irregularis (91.75 %) ، در غلظت فسفر بخش هوایی تیمار p. indica (34.50 %) و غلظت فسفر بخش ریشه نیز در تیمار p. indica + r. irregularis (25.88 %) بودند.نتیجه‎گیری:طبق نتایج این تحقیق می‌توان در کشت  سبزی‌ها به منظور کاهش مصرف کودهای فسفاته از قارچ‌های میکوریزی جهت افزایش عملکرد گیاه استفاده کرد.

Effects of Inoculation with Arbuscular Mycorrhiza and MycorrhizaLike Fungi on Growth and Phosphorus Uptake of Coriander

Background & Objective: Using the potential of soil microbes such as mycorrhizal fungi in the form of biofertilizers is an environmental friendly way to help reduce the use of chemical inputs and reduce the damage to the environment and humans. In this study, the effect of inoculation of coriander with two species of mycorrhizal fungi (Diversispora versiformis and Rhizophagus irregularis) and one species of mycorrhizalike fungus (Piriformospora indica) on the yield and phosphorus uptake was investigated in a pot culture experiment. Materials & Methods: The experiment was conducted in a completely randomized design with four replications under greenhouse conditions. Experimental treatments included single fungal treatments (Rhizophagus irregularis، Diversispora versiformis، Piriformospora), combined fungal treatments (Rhizophagus irregularis + Diversispora versiformis، Piriformospora indica + Diversispora versiformis، Piriformospora indica+ Rhizophagus irregularis، Piriformospora indica + Rhizophagus irregularis + Diversispora versiformis), positive control (with urea and triple superphosphate, no fungus) and negative control (no chemical fertilizer, no fungus). Results: The results showed that the application of all three species of fungi were significant in terms of the effect on growth indices (shoot and root dry weight) and phosphorus concentration compared to the control treatment (p <0.01). Compared to the negative control, the enhancement of shoot dry weight in PC was 36.13%. Accordingly, the root dry weight in R. irregularis, PC and D. versiformis treatments (48.04%, 45.65% and 42.94%, respectively), the chlorophyll index in P. indica (32.18%), the root colonization in P. indica + R. irregularis (91.75%), the shoot phosphorus concentration in P. indica (34.50%) and root phosphorus concentration in P. indica + R. irregularis (25.88%) were higher compared to the negative control treatment. Conclusion: According to the results of this study, mycorrhizal fungi can be used in vegetable cultivation to reduce the use of phosphate fertilizers to increase plant yield.