بررسی کارایی تلقیح زادمایه‌های انتروباکتر کلوآسه بر خصوصیات رشدی، عملکرد روغن و نوع اسیدهای چرب کلزا (brassica napus l.)

اهداف: کودهای زیستی جایگاه ویژه‌ای در کشاورزی پایدار دارند. افزایش ماندگاری و زنده‌مانی باکتری در زادمایه‌های تولیدی با بکارگیری مواد مختلف، به منظور افزایش اثربخشی کودهای زیستی مورد توجه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی زادمایه‌های مایع باکتری محرک رشد گیاه enterobacter cloacae s16-3 بر میزان رشد و درصد روغن دانه کلزا (brassica napus l.) رقم هایولا 308 انجام شد.   مواد و روش‌ها: آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 تیمار (شامل 9 تیمار مربوط به زادمایه‌های مایع؛ f1-f9، یک تیمار شاهد منفی بدون تلقیح و افزودن کود npk و دو تیمار کنترل مثبت شامل 100 درصد و 70 درصد مقادیر npk) و 3 تکرار، در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در خاک با بافت لوم شنی استریل شده در سال1397 انجام شد. باکتری انتروباکتر کلوآسه در ترکیب‌های مختلف در قالب 9 زادمایه مایع با مقادیر مشخص و در حالت‌های تلفیقی مختلف شامل گلیسرول، پلی‌اتیلن‌گلیکول (peg)، ترهالوز، کربوکسی‌متیل‌سلولز (cmc)، صمغ‌عربی، پلی‌وینیل‌پیرولیدون (pvp)، گلوکز و نشاسته تهیه شدند.   یافته‌ها: نتایج نشان داد که در حضور باکتری e. cloacae(در قالب زادمایه‌های نه‌گانه) و تیمارهای 100 درصد و 70 درصد npk، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در بوته، شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، حجم ریشه در بوته، وزن تر و خشک شاخساره، ریشه و دانه، عملکرد دانه در بوته، عملکرد روغن در بوته، وزن خورجین در بوته، وزن تر و خشک کل، درصد روغن دانه و درصد اسیدهای چرب افزایش یافت. اثر تلقیح زادمایه‌های مایع e.cloacaeبر وزن هزار دانه معنی‌دار نشد. نتایج حاصل از درصد روغن دانه و اسید چرب نشان داد که تیمار f9 (گلیسرول، گلوکز، صمغ‌عربی، peg) بیشترین درصد روغن دانه (47.02 درصد) و بیشترین مقدار اسید اولئیک (53.1 درصد) را در بین زادمایه‌ها به خود اختصاص داد و سبب افزایش کیفیت روغن گردید.   نتیجه‌گیری: در پایان با توجه به نتایج این آزمایش زادمایه‌های f5 (صمغ‌عربی، نشاسته، peg) و f9 برای بهبود خصوصیات رشدی، عملکرد روغن و نوع اسیدهای چرب کلزا توصیه می‌شود.

The Efficiency of Enterobacter cloacae Inocula on Growth Properties, Oil Yield and Type Fatty Acids of Rapeseed (Brassica napus L.)

Background Objective: Biofertilizers play major role in sustainable agriculture. Increasing the longevity and survival of the bacteria in the production of inoculants by using different materials, is notable to increase the effectiveness of biofertilizers. The aim of present study was to investigate the efficiency of liquid inocula of Enterobacter cloacae S163 on growth rate and percentage of rapeseed seed oil (Brassica napus L.) cultivar hayola 308.   Materials Methods: The experiment was carried based on completely randomized design (CRD) with 12 treatments (including 9 liquid inoculants; F1F9, one negative control treatment without adding any bacteria and NPK, and two positive controls e.g. 100NPK and 70NPK) and three replications, in the greenhouse of Agricultural Faculty of University of Tabriz in a sterilized sandy loam soil in 2018 . Nine liquid inoculants of S163 were prepared using different amounts of materials including glycerol, polyethylene glycol (PEG), trehalose, carboxymethylcellulose (CMC), Arabic gum (AG), polyvinyl pyrrolidone (PVP), glucose and starch, in different combinations.   Results: The results showed that in the presence of E. cloacaebacteria (in the form of nine inoculants), 100NPK and 70NPK treatments, the number of silique per plant, number of seed per plant, leaf chlorophyll index, plant height, stem diameter, root volume per plant, fresh and dry weight of shoot, root and seed, seed yield per plant, oil yield per plant, silique weight per plant, total fresh and dry weight, seed oil percentage and fatty acids content increased. The inoculation effect of E. cloacae liquid inocula on 1000 seed weight was not significant. The results percentage of seed oil and fatty acid analysis showed that the highest percentage of seed oil (47.02%) and the highest amount of oleic acid (53.1%) was obtained by F9 (glycerol, glucose, AG, PEG) treatment, and oil quality was affected by bacterial inoculation.   Conclusion: According to the results of this experiment F5 (AG, starch, PEG) and F9 inoculants can be recommended to improve on growth properties, oil yield and type fatty acids of rapeseed.