مدیریت بهینه کشت محصولات زراعی دشت فیروزآباد در راستای پایداری منابع آب و خاک با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی فازی

اهداف: منابع آب و خاک ازمهمترین منابع کشاورزی هستند که حفاظت از آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در این پژوهش تلاش شده است با اهداف چندگانه، الگوی کشت همسو با کشاورزی پایدار برای دشت فیروزآباد تعیین گردد. هدف اقتصادی این پژوهش حداکثرسازی سود و اهداف زیست محیطی شامل کاهش آب مصرفی، کودشیمیایی و آفت کش ها در نظر گرفته شد.مواد و روش ها: با توجه به این که نبود قطعیت جزء جدایی ناپذیر تصمیم گیری در بخش کشاورزی به شمار می آید، لذا این نااطمینایی با الگوی فازی در این تحقیق تعدیل شد. شرایط کم آبیاری و تنش آبی و همچنین اتخاذ سیستم آبیاری مناسب با متغیرهای متفاوت تصمیم وارد مدل شدند و با در نظرگرفتن حد بالا و پایین اهداف به شکل فازی و نه اعداد قطعی شرایط واقعی دشت فیروزآباد در سال نرمال و کم آبی مدلسازی شد.یافته ها: الگوی بهینه کشت با استفاده ازبرنامه ریزی فازی برای سال های دارای شرایط نرمال و کم آبی ارائه گردید. بگونه ای که درجه عضویت هر سه هدف تقریباً به یک میزان ایجاد رضایتمندی را نشان دادند. الگوهای کشت ارائه شده در شرایط کم آبی شامل گندم 25، گندم 49، جو 44، ذرت 3، چغندرقند 48 و برنج می باشد و همین محصولات با سطوح مختلف کم آبیاری در سال نرمال پیشنهاد شد. نتایج حاکی از آن است که الگوی ارائه شده با میانگین ده ساله دشت فیروز آباد تفاوت آشکاری ندارند و محصولات انتخابی بر اساس سیستم های مختلف آبیاری و تنش آبی انتخاب شدند.نتیجه گیری: جهت همسویی با کشاورزی پایدار و حفاظت از منابع آب و خاک، لزوماً نیازی به تغییر الگوی کشت منطقه نخواهد بود و با انتخاب نوع سیستم آبیاری مناسب، زمان آبیاری و تغییر سهم سطوح زیرکشت دشت به محصولاتی متناسب با الگوی ارائه شده توسط مدل فازی می توان به کشاورزی پایدار دست یافت.

optimal crop pattern management in firozabad plain according to water and soil sustainability by applying fuzzy mathematical programming

abstractbackground and objective: water and soil resources protecting in agriculture has particular importance. this study attempts to determine optimal crop patterns in firozabad plain taking to account agriculture sustainability with three objectives. for this purpose, utilizing fuzzy mathematical programming, profitmaximizing as the economic goal and reduction in water, fertilizer and pesticides uses as environmental goals were considered. materials and methods: deficit irrigation and water stress conditions, as well as the adoption of an appropriate irrigation system, was modeled with different decided variables to show the actual conditions of the plain in normal and drought years, by considering the upper and lower targets in the fuzzy model. results: results showed that all the three objectives contribute approximately the same levels of satisfaction and there are no clear differences between crop patterns with and without dry farming. in the case of drought years, wheat 25, wheat 49, barley 44, corn 3, sugar beet 48 and rice, and the same products with different levels of deficit irrigations were recommended in the normal year. optimal crop pattern was determined and comparing it with the average crop pattern in the past 10year in the region. conclusion: to align with sustainable agriculture and protecting water and soil resources in firozabad plain, it is not necessary to change the crop pattern of the area. the main difference is due to choose of an irrigation system, irrigation time, and changing the share of plains cultivation levels to products suitable.