بررسی عوامل موثر بر رفتارهای سازگاری کشاورزان با تغییرات اقلیمی در استان زنجان

اهداف: تغییرات اقلیمی روی بخش کشاورزی تاثیرات قابل توجهی گذاشته است وکشاورزان عکس العملهای متفاوتی در این زمینه دارند. هدف این تحقیق توصیفی همبستگی شناسایی راهکارهای سازگاری مورد استفاده و عوامل موثر بر رفتار کشاورزان در این زمینه می باشد.مواد و روش ها: این تحقیق کاربردی و به روش توصیفی همبستگی بود و جامعه آماری آن کلیه کشاورزان استان زنجان بودند که با استفاده از جدول نمونه‌گیری کرجسی و مورگان 393 نفر مشخص و از طریق روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند.یافته ها:  نتایج نشان داد میزان استفاده کشاورزان از 14 راهکار مرتبط با سازگاری بیشتر از حد متوسط و در 15 راهکار دیگر، کمتر از حد متوسط می‌باشد و میزان استفاده 79.1 درصد کشاورزان از راهکارهای سازگاری در حد متوسط بود. ضریب همبستگی نشان داد که بین متغیرهای ادراک اقلیمی، دوره آموزشی شرکت کرده، دانش سازگاری، توان تامین اعتبارات، درآمد غیر کشاورزی، درآمد کشاورزی، مساحت زمین دیم، مساحت زمین آبی، دسترسی به نهاده‌ها، استفاده از منابع اطلاعاتی، سرمایه اجتماعی، مواجهه با پیامدهای تغییر اقلیمی، تجربه کشاورزی، تعداد اعضای خانوار و کیفیت خاک مزرعه با به‌کارگیری راهکارهای سازگاری توسط کشاورزان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. رگرسیون خطی چندگانه نیز نشان داد که دسترسی به نهاده‌ها، استفاده از منابع اطلاعاتی، مساحت زمین آبی، سرمایه اجتماعی، دوره آموزشی شرکت کرده، مواجهه با پیامدهای تغییر اقلیمی و مساحت زمین دیم 51.4 درصد از تغییرات رفتار سازگاری کشاورزان را تبیین می‌کنند.نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که هر چقدر کشاورزان دارای سرمایه انسانی، اجتماعی، فیزیکی بالاتری بودند و در سالهای اخیر بیشتر تحت تاثیر تغییرات اقلیمی بودند، از راهکارهای سازگاری استفاده بیشتری می کنند. پیشنهاد می شود که برنامه ریزی بیشتری در راستای افزایش سرمایه انسانی و اجتماعی کشاورزان و نیز آگاه سازی کشاورزان در خصوص تاثیرات بلندمدت تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی صورت بگیرد.

investigating factors affecting adaptation behaviors of farmers with climate change in zanjan province

abstractbackground and objective: climate change has had a significant impact on agriculture, and farmers are reacting differently. the purpose of this descriptive correlational study is to identify the adaptation strategies used and the factors affecting farmers’ behavior in this area. materials and methods: the statistical population of this aplliedcorrelational study consisted of all farmers of zanjan province who 393 were selected by using krejcie and morgan sampling table and were selected through a multistage randomized sampling method. results: the results showed that farmer’s use of 14 adaptation strategies was above average and in other 15 strategies was below average and 79.1% of farmers had used adaptation strategies on average. correlation coefficient showed that climate perception, training attendance, adaptation knowledge, access to credit, nonagricultural income, agricultural income, rainfed land area, irrigated land area, access to inputs, use of information resources, social capital, soil quality of farm, farm expericne, household size and exposure to climate change had positive and significant relationship with farmers’ adaptation strategies. multiple linear regression showed that access to inputs, use of information resources, irrigated land area, social capital, training attendance, exposure to climate change and rainfed land area explainded 51.4% of the variance of farmers’ adaptation behavior. conclusion: this study showed that the higher the human, social, and physical capital of farmers, and the more they have been affected by climate change in recent years, the more they use adaptation strategies. it is suggested that more planning be done to increase the human and social capital of farmers, as well as to inform farmers about the longterm effects of climate change on the agricultural sector.