ارزیابی عملکرد دانه و روغن و پروتئین 49 اکوتیپ بالنگوی شهری (lallemantia iberica fisch. et mey) در آذربایجان شرقی

بالنگوی شهری گیاهی است با اصالت قدیمی و کاربردهای جدید و متنوع که می‌تواند درمناطق خشک بخصوص در تناوب محصولات دیم نقش مهمّی داشته باشد. در راستای نیل به این هدف و به منظور مطالعه برخی از ویژگیهای کیفی در49 اکوتیپ بالنگوی شهری،  پژوهشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در طی دو سال 1395 و 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید، نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سال ها از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی‌دار وجود ندارد. بین اکوتیپ‌ها از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی‌دار مشاهده گردید که نشان دهنده تنوع بین اکوتیپ‌ها می‌باشد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به  اکوتیپ شماره 37 (روستای الوار بستان آباد) بود. اکوتیپ‌ شماره 8 (محلی شهرستان کلوانق 7) از نظر درصد روغن بیشترین میانگین را بخود اختصاص داد، در حالیکه اکوتیپ شماره 37 (روستای الوار بستان آباد) بالاترین میانگین را از نظر عملکرد روغن داشت. بیشترین درصد پروتئین در اکوتیپ شماره 46 (کردستان 2) وبیشترین عملکرد پروتئین در اکوتیپ شماره 48 (زنجان) مشاهده گردید. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات مورد ارزیابی،  49 اکوتیپ بالنگوی شهری را در 5 خوشه قرار داد. اکوتیپ های 8، 37 ، 46 و 48 از میانگین صفات تولیدی بالاتری نسبت به 49 اکوتیپ مورد ارزیابی برخوردارند که با هدف تامین روغن، کاربردهای دارویی و علوفه دامی می توانند در مناطق کم آب و دیم کشور مورد استفاده قرار گیرند.

Evaluation of Grain Yield and Oil and Protein of 49 Dragon’s Head (Lallemantia iberica Fisch. et Mey) Ecotype at East Azarbaijan

Dragon’s Head is a plant with old gentry and also new with variety usages that can play an important role in sustainable agriculture at arid and rainfed regions, particularly in rotation. In order to study some of quantitative and qualitative traits in 49 Dragon’s Head ecotypes, a field experiment was carried out as randomized complete block design with 3 replications in 2016 and 2017, at research farm of agricultural faculty of Tabriz University, Iran. The results indicated that there is no significant difference among years based on studied traits. There was significant difference among ecotypes expressing diversity among them. Mean comparing revealed that, the highest grain yield was related to ecotypes No. 37 (Alvar vilage, Bostan Abad). Ecotype 8 (local landrace, Kolvanagh 7) had high oil percentage, while ecotype 37 (Alvar vilage, Bostan Abad) had the highest oil yield. The highest protein percent was belonged to ecotype 46 (Kurdistan 2). Based on protein yield, ecotype 48 (Zanjan) had the highest mean. Cluster analysis placed 49 Dragon’s Head ecotypes in 5 groups. Acording to this research findings, the ecotypes No. 8, 37, 46 and 48 had the highest mean in comparison with 49 ecotypes. These superior ecotypes regard to oil production, medicinal usages and domestic feed can be cultivated in water limited and rainfed regions at East Azarbaijan, particularly Tabriz and in other similar climate regions.