تاثیر لجن فاضلاب پرتوتابی شده و نشده با گاما بر جذب عناصر غذایی کم‌مصرف و فلزهای سنگین در ریحان

برای بررسی تاثیر سطوح مختلف لجن فاضلاب پرتوتابی نشده و شده، بر جذب عناصر غذایی کم‌مصرف (مس، روی، آهن، نیکل و منگنز) و فلزهای سنگین (سرب و کادمیم) در ریشه و شاخساره ریحان، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. تیمارها شامل کاربرد لجن فاضلاب در سطوح صفر، 15، 30 و 60 گرم بر کیلوگرم خاک بود که در معرض پرتوتابی گاما با دوزهای صفر، 5، 10 و 20 کیلوگری قرار گرفته بودند. نتایج نشان داد افزودن 15 و 30 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم با هر دز پرتوتابی باعث افزایش وزن ریشه و شاخساره خشک و در سطح 60 گرم بر کیلوگرم باعث کاهش آنها گردید. با کاربرد تمام سطوح لجن فاضلاب پرتوتابی شده و نشده، جذب مس، نیکل، سرب، روی، منگنز و آهن ریشه و شاخساره نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین مقدار جذب فلزهای مس، روی، آهن، منگنز، سرب، کادمیم و نیکل ریشه و مس، روی، سرب و کادمیم شاخساره از کاربرد 30 گرم بر کیلوگرم لجن فاضلاب پرتوتابی شده با دوز 20 کیلوگری حاصل گردید. بیشترین مقدار جذب آهن، منگنز و نیکل شاخساره نیز از کاربرد 30 گرم بر کیلوگرم لجن فاضلاب پرتوتابی شده به‌ترتیب با دوز 5، 5 و10 کیلوگری مشاهده شد. نتایج نشان داد که گیاه دارویی ریحان توان بالایی در جذب فلزهای سنگین از خاک و انتقال آنها به شاخساره دارد. لذا، مصرف گیاهان ریحان تیمار شده با لجن فاضلاب به‌صورت تازه‌خوری و ادویه‌ای باید با احتیاط انجام شود.

Effects of Gamma Irradiated and NonIrradiated Sewage Sludge on Uptake of Micronutrients and Heavy Metals in Basil

To evaluate the effects of different levels of gamma irradiated and nonirradiated sewage sludge on uptake of micronutrients (copper, zinc, iron, nickel and manganese) and heavy metals (cadmium and lead) in root and shoot of basil, a greenhouse experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. The treatments consisted of 0, 15, 30 and 60 g.kg1 of sewage sludge exposed to gamma radiation at doses of 0, 5, 10 and 20 kGy. The results showed that addition of 15 and 30 g sewage sludge kg1 soil with each irradiation dose increased root and shoot dry weights and reduced their at 60 g.kg1. The application all levels of irradiated and nonirradiated sewage sludge increased the uptake of copper, nickel, lead, zinc, manganese and iron in root and shoot compared to the control. The maximum uptake of copper, zinc, iron, manganese, lead, cadmium and nickel in root and copper, zinc, lead and cadmium in shoot was obtained in 30 g. kg1 sewage sludge irradiated with 20 kGy absorbed dose. The maximum uptake of iron, manganese and nickel in shoot was revealed in 30 g.kg1 sewage sludge irradiated with 5, 5 and 10 kGy, respectively. The results showed that the basil herb has the high ability to absorb and transfer of metals to shoot. Therefore, the use of basil plants treated with sewage sludge in human nutrition as fresh and spicy should be done with caution.