ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه توده‌های بومی ماشک معمولی (vicia sativa)، ماشک گل خوشه‌ای (vicia villosa) و ماشک خزری (vicia hyrcanica) در شرایط دیم

به ‌منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی علوفه 15 توده بومی ماشک، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1394 اجرا شد. گونه‌های مورد بررسی شامل ماشک معمولی (توده‌های 2، 7، 10، 15، 16، 23، 29، 30 ،33 و 36)، ماشک گل خوشه‌ای (توده‌های 12، 28 و 35) و ماشک خزری  (توده‌های 22 و24) بودند. نتایج نشان داد بیشترین (530.8 گرم در متر مربع) و کمترین (91.16 گرم در متر مربع) عملکرد علوفه خشک به ترتیب در توده‌های 30 و 36 بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه (43.43 گرم درمتر مربع)، به توده 28 متعلق بود. بیشترین مقادیر ماده خشک مصرفی (dmi)، کل ماده مغذی قابل هضم (tdn)، قابلیت هضم علوفه (ddm)، ارزش نسبی تغذیه ای (rfv)، انرژی ویژه شیردهی (nel) و انرژی متابولیسمی (med) به توده 28 ماشک گل خوشه‌ای مربوط بود. علاوه بر این کمترین میزان دیواره سلولی (ndf) و دیواره سلولی بدون همی سلولز (adf) به ترتیب در توده های 28 و 30 مشاهده شد. تجزیه کلاستر صفات کمی و کیفی، توده‌های مورد بررسی را در سه گروه دسته‌بندی نمود، به‌طوری‌که از لحاظ کمی و کیفی به‌ترتیب توده 30 و 28 یک گروه را به خود اختصاص دادند. لذا توده 30 به دلیل عملکرد علوفه بالا و توده 28 به دلیل دارا بودن کیفیت علوفه بالا به‌عنوان توده‌های مناسب برای کشت در شرایط دیم توصیه می‌شوند.

Evaluation of Forage Quantity and Quality in Domestic Populations of Hairy Vetch (Vicia villosa L), Vetch (Vicia sativa L.) and Caspian Vetch (Vicia hyrcanica) under Rainfed Condition

In order to evaluate forage quantity and quality in 15 domestic population of vetch, a field experiment was carried out based on randomized complete block design (RCBD) with three replications at the faculty of Agriculture, University of Maragheh in 2015. The species included domestic populations of Vicia sativa L. (2, 7, 29, 30, 16, 15, 10, 36, 33 and 23), Vicia hyrcanica (24 and 22) and Vicia villosa L. (12, 28 and 35). The results showed that the highest (530.8 g.m2) and lowest (91.16 g.m2) dry forage yield were obtained in the 30 and 36, respectively. Also, the highest seed yield (43.43 g.m2) was related to population 28. In addition, the highest total digestible nutrients (TDN), dry matter intake (DMI), digestible dry matter (DDM), relative feed value (RFV), net energy of lactation (NEL) and metabolisable energy (MED) was achieved in 28 (Vicia villosa L.) population. In addition to, the lowest content of acid detergent fiber (ADF) and neutral detergent fiber (NDF) was obtained in the 28 and 30, respectively. The cluster analysis categorized the quantitative and qualitative traits of the populations into three groups. So that, in terms of the quantitative and qualitative, the 30 and 28 populations were assigned to one group, respectively. Generally, based on quantitative and qualitative traits, the 28 (Vicia villosa L.) and 30 (Vicia sativa L.) were recommended as suitable species for cultivation in rainfed conditions.